Osmanlı Arşiv Belgelerinde 1903 Malazgirt Depremi

Abstract

Doğu Anadolu Bölgesi Türkiye’nin en riskli deprem bölgelerinden birisidir. Bölgede tarih boyunca irili ufaklı birçok deprem yaşanmıştır. 1903 yılında Malazgirt’te yaşanan felakette bu depremlerden birisidir. 6,3 şiddetinde olan bu deprem sonrasında Malazgirt ve çevresinde 2803 kişi hayatını kaybederken binlerce bina hasar görmüştür. Depremin bölgede oluşturduğu yıkımın üzerine Osmanlı Devleti bölgeye imkânları dâhilinde yardım etmeye çalışmıştır. Bu bağlamda ilk etapta çadır, ekmek gibi temel ihtiyaçlar giderilmiştir. Bunlara ilaveten enkaz altında kalanların ivedi şekilde çıkarılabilmesi için bölgeye kazma, kürek ve amele gönderilmiştir. Ayrıca devletin doğrudan yaptığı bu yardımların yanı sıra farklı şehirlerden değişik yollarla yardımlar toplanarak bölge insanına ulaştırılmıştır. Böylelikle felaketzedelerin yaraları sarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı, tarih ilminin penceresinden bakarak, 1903 Malazgirt depreminin bölgede sebep olduğu sosyal ve maddi etkiler ile devletin ne ölçüde afete müdahil olduğunu ortaya koymaktır.

Eastern Anatolia is one of the most risky seismic zones of Turkey. A number of earthquakes with changing intensities occurred in the region throughout the history. The Manzikert Earthquake was one of those seisms. Registering a magnitude of 6,3 according to the data of AFAD, the earthquake caused 2803 direct fatalities. Thousands of homes were devastated as well. In order to pick up the pieces after the devastation caused by the earthquake, the Ottoman State rushed to help the people within the bounds of possibility. At the first stage, the state headed for meeting the basic needs, namely tent and bread. In parallel, pickaxes, shovels and labourers were sent to rescue the people from the wreckage in an expeditious manner. In addition to this direct assistance by the state, donations and grants from different cities were collected and sent to the local people. The earthquake-affected region was rehabilitated in this way. Hence, this study aims to reveal the social and material effects of the 1903 Manzikert earthquake in the related region as well as to what extent the state responded to the incident.