Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okulu yöneticilerinin stratejik planlamaya yönelik tutumlarını ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmada, İstanbul ilinde farklı sosyoekonomik düzeyi yansıtan üç ilçede görev yapan 498 okul yöneticisi (77 kadın, 421 erkek; 140 müdür, 56 müdür başyardımcısı, 302 müdür yardımcısı) örneklem grubu olarak ele alınmıştır. Çalışma sekiz aşamada tamamlanmı ştır: (i) Ölçek maddelerinin oluşturulması, (ii) içerik geçerliği çalışması, (iii) madde toplam ve madde kalan korelasyonları çalışması, (iv) madde ayırt edicilik özelliğinin belirlenmesi, (v) yapı geçerliğinin belirlenmesi [(a) açımlayıcı faktör analizi, (b) doğrulayıcı faktör analizi], (vi) Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirliği, (vii) alt ölçekler arasındaki korelasyonların ve (viii) test tekrar test güvenirliğin incelenmesidir. Ölçeğ in madde toplam ve madde kalan korelasyonlarından elde edilen korelasyon kat sayılarının 0.29’un üzerinde olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak manidar olduğ u saptanmıştır. Maddelere ilişkin ayırt edicilik güçleri % 27 alt ve üst grup ortalamaları arasında tüm test maddeleri için p<.01 düzeyinde manidardır. Yapılan açımlayı cı faktör analizi sonucunda ölçek; (i) Kurum Geliştirme, (ii) Güvensizlik, (iii) Verimlilik, (iv) Etkililik ve (v) Direnç adı verilen beş (5) alt ölçekte toplanmıştır. Ölçe- ğe ait maddelerin faktör yük değerleri ise 0.41 ile 0.87 arasında değişmektir. Ölçeğin beş faktördeki öz değeri 20.33 ve açıklanan varyans yüzdesi de 58.11’dir. Çalışma kapsamında yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, ölçek için oluşturulan modele uygun Ki-kare (x2) değeri ve istatistiki manidarlık düzeyleri önerilen modelin toplanan veriye uygun olduğunu göstermiştir. Cronbach Alpha kat sayısı alt ölçeklerde 0.72 ile 0.94 arasında ve ölçeğin geneli için 0.82 olarak saptanmıştır. Ölçeklerin test-tekrar test kat sayıları ise 0.698 ile 0.865 arasında saptanmıştır. Bulgular ölçeğin yeterli bir iç tutarlılık gösterdiğini, okul yöneticilerinin stratejik planlamaya yönelik tutumlarının ölçümünde yeterli bir geçerlik taşıdığını desteklemektedir.

The aim of this study was to develop a scale measuring attitudes toward strategic planning for primary and secondary school administrators. In the research, 498 school administrators (77 females, 421 males; 140 principles, 56 vice and 302 assistant administrators) consisted of the sampling group in three districts of Istanbul/Turkey according to the three different income levels. Study was completed at eight steps: (i) items were consisted, (ii) the study of content validation , (iii) the study of itemtotal point and item-remainder correlations, (iv) defining item-discrimination, (v) defining structure validation [(a) exploratory factor analysis, (b) confirmatory factor analysis (vi) defining Cronbach Alpha coefficient, (vii) correlations between sub-scales and (viii) the level of confidence was explained with the method of test retest. Item- total point and item-remainder correlations of the scale were found to be statistically significant. Item discrimination index was significant at the level of p < .01 for all items and they were found significant for sub and top 27% group meanings. As a result of the exploratory factor analysis, it was observed that the scale had a five- factor structure. The subscales are named as (i) Organizational Development, (ii) Distrust, (iii) Productivity, (iv) Efficiency and (v) Resistance. Factor loadings of the sub-scales ranged from .41 to .87. Self value of scale was 20.33 and percent of variance explained was 58.11. Result of confirmatory factor analysis showed that the value of chi-square (X2) and level of statically meaningful were enough for model suggested. Cronbach alpha coefficients of subscales ranged from .72 to .94 and for the total scale, it was .82. The test-retest coefficients ranged from .70 to .87. Findings showed that the scale had high internal consistency and validity in measuring the attitudes of school administrators towards strategic planning.