Meclis zabıtlarına göre Millî Mücadele Döneminde İstanbul Hükmeti’nin tutumuna karşı Meclis celse zabıtlarında tepkiler ve yorumlar

Abstract

Büyük Millet Meclisi, iç ve dış unsurların yaratmış olduğu belli başlı sıkıntılar ile karşı karşıya kalmış, işgalci güçlerin etki ve kontrolü altında bulunan İstanbul Hükümeti ile münasebetlerde de bulunmuş, büyük bir azim ve kararlılık içerisinde mücadele etmiştir. Ankara Hükümeti, İstanbul Hükümeti ile resmî haberleşmelere son vermiş, tehcir nedeniyle çeşitli şekilde zarar görenlerin ailelerine maaş bağlatarak onlara sahip çıkmış, Millî Mücadeleye ve Osmanlı Devleti’ne oldukça zararı bulunan Damat Ferit Paşa’yı önce Osmanlı Devleti vatandaşlığından çıkarmış ardından da İstiklal Mahkemeleri aracılığıyla idama mahkûm etmiş, Sevr’in ön taslağı kabul edilen antlaşmaya Saltanat Şûrasında olumlu tavır alanların vatan haini sayılmasına ilişkin düzenlemeler yapmıştır. Ankara Hükümeti, 5 Kasım tarihinde İstanbul’da fiili yönetimi ele alarak, ülkenin tamamında söz sahibi olmuştur. Bu mücadele, Halife Vahdettin’in 16 Kasım 1922’de İstanbul’u terki ile sonuçlanmış ve yabancı unsurların da bu durumu kabul etmekten başka bir çaresi kalmamıştır.

The Grand National Assembly had encountered numerous obstacles stemmed by the internal and external issues; at the same time the İstanbul Government had been under the influence and domination of the occupying forces; however the Grand National Assembly had been able to maintain communication with the İstanbul Government. The GNA had been able to fight against with all of the obstacles with a significant force and determination The Ankara Government had terminated official communication with the Istanbul Government; had financially supported the families that had suffered in various ways due to forced emigration. Finally Damat Ferit Pasha, –who had betrayed the National Struggle and the Ottoman State, had been expelld from the citizenship and than sentenced to death by the İstiklal Courts. At the same time, those who were in favor of the Sevr treaty had been announced as betraitors of the country. A law had been issued for those people as well. The Ankara Government had officially siezed control in Istanbul on November the 5th, and thus had consolidated its political power over the rest of the country, and this struggle had resulted with the departure of Vahdettin the Caliph from Istanbul on 16 November 1922.Finally, the foreign forces/states had no choice but to accept the new situation.