Avrupa birliği kurumlarında “Ermeni meselesi

Abstract

“Ermeni meselesi” olarak bilinen ve Ermenistan ile sınırın açılması gibi başka konuların yanında soykırım iddialarını da içeren sorun, özellikle AB üyeliği sürecinde, Türkiye’nin önüne giderek daha fazla çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, AB kurumlarında Ermeni meselesi ile ilgili alınan kararlara ve hazırlanan raporlara değinilerek AB’nin ve önde gelen AB üyesi ülkelerin “Ermeni sorunu”na yaklaşım biçimini ortaya koymaktır. Özellikle, soykırım iddialarını en fazla gündeme taşıyan Avrupa Parlamentosu üzerinde durulmuştur. Avrupa Parlamentosu’nun önemi, sandalye dağılımı nasıl olursa olsun, kamuoyunu yansıtıyor veya belki de aksine kamuoyunu oluşturuyor olmasıdır. Aday ülkelerin üyelik sürecini oylamaya sunan Parlamento’nun, Türkiye’nin soykırım iddialarını tanımasını üyelik için ön şart olarak Komisyon’a kabul ettirme çabasının ağır bastığı düşünüldüğünde dikkate alınmasını gerektirmektedir. Parlamento’da yapılan tartışmalara ve kullanılan ifadelere dikkat çekmek suretiyle, Avrupalı siyasetçilerin yaklaşımı ortaya konmaya çalışılmıştır. Parlamento kayıt ve tutanaklarında yer alan konuşmalar, tartışmalar, soru önergeleri ve bunlara verilen cevaplar arasından, birbirini tekrar edenler bırakılarak örnekler seçilmiş, belgelerin İngilizce aslına mümkün olduğunca sadık kalınmaya dikkat edilmiştir. Çalışmada, Avrupa ülkelerinin bir dönem Ermeni terörüne yaklaşımı ile birlikte, en çok hangi ülke ve siyasi grupların Ermeni tezlerinin yanında yer aldığı ve bunun nedenlerine de kısaca yer verilmiştir.

The issue known as the “Armenian question“ and which entails the genocide allegations, apart from issues like opening the border with Armenia, has confronted Turkey more, especially during the EU membership process. The purpose of this article is to display the approaches of the EU and the prominent member EU countries towards the “Armenian question“ by addressing the decisions taken concerning the Armenian question and the reports prepared in EU institutions. The European Parliament, which has carried the genocide allegations the most to the agenda, has especially been addressed. The significance of the European Parliament is that no matter how the number of seats is distributed, it reflects public opinion or perhaps on the opposite, forms the public opinion. When considering that the effort of the Parliament, which puts to vote the membership process of candidate countries, to persuade the Commission to accept Turkey‘s recognition of the genocide allegations as a precondition for membership predominates, it requires it to be taken into consideration. By means of drawing attention to the discussions held and the statements made in the Parliament, the approach of European politicians has tried to be explained. By leaving out the repeated ones in the speeches, discussions, parliamentary questions and the responses to these taking place in the Parliament records and proceedings, examples have been selected and we have been careful in sticking to the original English version of the documents. The article has also addressed the approach of European countries towards the Armenian terror during a certain period, along with which countries and political groups have supported the Armenian theses the most and the reasons for this have also shortly been explained.