Bir hz. Hüseyin âşığı: Son asrın meçhul şairlerinden Bahreddîn ve Dîvânındaki kerbelâ mersiyeleri

Abstract

Mersiye, ölenin veya kaybedilen değerlerin ardından onu öven ve kaybının üzüntüsünü if- ade eden şiirlerin genel adıdır. Türk edebiyatında ölenin kaybından duyulan üzüntüyü dile getirmek, o kişinin iyi taraflarını anlatmak, ona karşı şairin ilgisini ifade etmek, kadere rıza göstermek, dünyanın geçiciliğini vurgulamak ve ölünün yakınlarını sabır ve metanete davet etmek gibi hususların ele alındığı bu lirik şiirlerin, din ve devlet büyükleriyle yakın akra- balar yanında özellikle Hz. Hüseyin ve Kerbelâ şehitleri için yazıldığı görülmektedir. Hz. Hüseyin’in şehit edilişini anlatan Kerbelâ mersiyeleri, Kerbelâ olayının gerçekleştiği tarihten bu yana İslam dünyasında birçok şair tarafından yazılmıştır. Kerbelâ mersiyeleri, divanlarda ve başka eserler içinde yer almaktadır. Bu yazıda, 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın ilk yarısında ömür sürdüğü anlaşılan Bahreddîn’in bilinen tek nüshası M. Fatih Köksal’ın şahsi kütüphanesinde yer alan divanındaki değişik nazım şekillerinde kaleme alınmış yirmi sekiz Kerbelâ mersiyesi tanıtılacaktır. Şiirlerinde Bahreddîn’le birlikte Bahrî mahlasını da kullanan şairin, şiirlerinden Şabâniyye tarikatine mensubiyeti anlaşılmakla beraber mersiyelerinde Hz. Hüseyin’e büyük bir sevgi beslediği görülmektedir.

Dirge is general name of poem after a decendent to express sadness of a valuable thing or to commend them. In Turkish literature, it is seen that liric poems is written for religion and state leader, also especially Hz. Hussein and martyrs of Kerbelâ, to express regret the loss of the deceased, to explain aspects of that person‘s best interest for him, to express the poet, to show consent the destiny of the world, emphasize the transience, patience and fortitude to invite relatives of the deceased. Kerbelâ dirges describing the seizure of a martyr of Hz. Hussein, are written by a lot of poets from the date on which the Kerbelâ event occurred in the world of Islam. Kerbelâ dirges are located at diwans and other works. In this article,twenty eight Kerbelâ dirges at the Bahreddîn diwan, which are unique copies in M. Fatih Köksal‘s personal library, will be introduced. Bahreddîn lived between the second half of the 19th century and the first half of the 20th century. He wrote poems under the pseudonym Bahrî and Bahreddîn, and he belongs to Shabaniyye sect. These dirges have been written by the poet with a great love for St. Hussein.