Tokat İlinde Yetiştirilen Anadolu Mandalarında Büyüme Özelliklerine Ait Fenotipik Parametreler Ve Genetik Parametre Tahminleri

Abstract

Bu araştırmada, Tokat ilinde 2012-2022 yılları arasında doğan 9401 baş Anadolu mandası malağının büyüme özellikleri ile ilgili varyans bileşenleri ve genetik parametreleri tahmin edilmiştir. Bu kapsamda mandalara ait doğum ağırlığı (DA), altıncı ay (CA6), on ikinci ay canlı ağırlıkları (CA12) ve günlük ortalama canlı ağırlık artışları büyüme özellikleri olarak incelenmiştir. Toplamda 44424 büyüme verisi (DA (9401), CA6 (7685), CA12 (6550), doğum ile altıncı ay arasındaki günlük canlı ağırlık artışı (GCAADA-6, 7686) 6. ay ile 12. ay arasındaki günlük canlı ağırlık artışı (GCAA6-12, 6553) ve doğum ile 12. ay arasındaki günlük canlı ağırlık artışı (GCAADA-12, 6550)) değerlendirilmiştir. Dişi ve erkek malaklar için canlı ağırlığa ait ortalamaları sırasıyla doğum ağırlığında; 29.97±0.063 ve 31.15±0.066 kg, altıncı ay ağırlığında; 101.67±0.312 ve 104.87±0.329 kg, on ikinci ay canlı ağırlığında; 156.38±0.467 ve 161.31±0.490 kg, doğum ile altıncı ay arası günlük canlı ağırlık artışında; 0.399±0.002 ve 0.409±0.002 g, altıncı ile on ikinci ay arası günlük canlı ağırlık artışında; 0.308±0.002 ve 0.317±0.002 g ve doğum ile on ikinci ay arası günlük canlı ağırlık artışında 0.346±0.001 ve 0.356±0.001 g olarak bulunmuştur. Araştırmada, tüm özellikler için varyans bileşenleri ve

genetik parametreler MTDFREML programı ile tahmin edilmiştir. DA, CA6, CA12, GCAADA- 6, GCAA6-12 ve GCAADA-12 büyüme özelliklerine ait kalıtım derecesi (h2

) sırasıyla 0.24, 0.15, 0.16, 0.15, 0.14 ve 0.15 olarak tahmin edilmiştir. Büyüme özellikleri arasındaki en yüksek genetik korelasyon GCAADA-6 ile CA6 ve CA6 ile CA12 arasında 0.97 ve 0.88 olarak gözlenmiştir. En yüksek fenotipik korelasyon ise GCAADA-12 ile CA12 ve GCAADA-6 ile DA arasında 0.98 ve 0.97 bulunmuştur. DA, CA6 ve CA12 büyüme özellikleri için genetik yönelim sırasıyla 0.0049, 0.06 ve 30.20 kg/yıl olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, hesaplanan varyans unsurları, genetik parametreler ve damızlık değerlerinin Türkiye'de Anadolu mandası populasyonlarında yapılacak ıslah çalışmalarında seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği ve seleksiyondaki başarıyı arttırabileceği düşünülmektedir.