Hemşirelik Öğrencilerinin Kültürel Farkındalık Ve Kültürlerarası Duyarlılık Düzeylerinin İncelenmesi

Abstract

Hemşirelik öğrencilerinin farklı kültürlere sahip sağlıklı/hasta bireylere bakım verirken farklı kültürlerden gelen öğrenci arkadaşları ve yurtdışında farklı kültürlerde tanıştıkları insanlar ile iletişim kurarken belli düzeyde kültürel farkındalık ve kültürlerarası duyarlılıklara sahip olması gerekir. Ayrıca öğrencilik yıllarından itibaren hemşirelik öğrencilerinin kültürel farkındalık ve kültürlerarası duyarlılık düzeyleri belirlenirse hemşirelik eğitimi bu doğrultuda şekillenebilir. Bu doğrultuda yapılan bu araştırmanın amacı, hemşirelik öğrencilerinin kültürel farkındalık ve kültürlerarası duyarlılık düzeylerini belirlemektir. Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde okuyan 616 hemşirelik öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Araştırma verileri; Tanıtıcı Özellikler Formu, Kültürlerarası Farkındalık Ölçeği (KFÖ) ve Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği (KDÖ) ile toplanmıştır. Veriler toplanmadan önce çalışmanın yapıldığı kurumdan kurum izni, etik kurul izni ve öğrencilerden onam alınmıştır. Veriler; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, cronbach alfa katsayısı, Kolmogrow Smirnow ve Shapiro Wilk testi, bağımsız gruplarda t testi, One Way ANOVA ve pearson korelasyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin çoğunun kadın (%66.4), Türkiye Cumhuriyeti uyruğuna mensup (%93.5), 1. Sınıf (%31.7), 21-25 yaş aralığında (%53.1), bekar olduğu (%96.9), gelirinin giderini karşıladığı (%55), en uzun süre İç Anadolu bölgesinde yaşadığı (%43.5), il merkezinde oturduğu (%56.5), Türkçe dışında yabancı dil bilmediği (%66.9), yurt dışında bulunmadığı (%90.6) ve yurt dışında çalışmak istediği (%60.4) belirlenmiştir. Öğrencilerin çoğunun kültürlerarası hemşirelik kavramını bildiği (%74.3), yabancı uyruklu arkadaşlarının var olduğu (%70.3), onlarla iletişim kurma isteğine sahip oldukları (%84.9), herhangi bir sağlık kuruluşunda staj yapmış (%68.3), stajlarda yabancı uyruklu hastalarda iletişim kurma (%81.7) ve onlara hemşirelik bakımı hizmeti sunma isteğine sahip olduğu (%73.4) belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin kültürel farkındalık düzeyleri (33.42±4.90) çok yüksek olmamakla birlikte orta düzeyin üzerindedir. Kadınların, Türkiye Cumhuriyeti’ne mensup olanların, son sınıf öğrencilerinin, yaşı daha genç olanların, boşanmış/ayrı yaşayan bireylerin, Marmara bölgesinde yaşayanların, ilçede oturanların ve yurt dışında çalışmak isteyenlerin diğer gruplara göre KFÖ puan ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Bu çalışmadaki öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri (84.14±8.00) çok yüksek olmamakla birlikte orta düzeyin üzerinde bulunmuştur. Kadınların, Türkiye Cumhuriyeti uyruğuna mensup olanların, son sınıfların, yaşı büyük ve gelir durumu fazla olanların, ilçede oturan öğrencilerin kültürel duyarlılık düzeyleri diğerlerine göre daha yüksektir. Öğrencilerin kültürel farkındalık ile kültürlerarası duyarlılık arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin kültürel farkındalık düzeyleri arttıkça kültürlerarası duyarlılıklarının da arttığı saptanmıştır. Bu doğrultuda; hemşirelik bölümü müfredatlarında 1. sınıftan itibaren bu kavramların açıklandığı dersler, ders konularının daha fazla yer alması, öğrencilerin yabancı uyruklu öğrencilerle daha fazla bir araya gelmelerini, çalışma ve projeler yapmalarını sağlamaları için Mevlâna ve Erasmus gibi programlardan daha fazla yararlanması konusunda destek olunmalıdır. Ayrıca öğrencilerin kültürel farkındalık ve kültürlerarası duyarlılık düzeyleri düzenli aralıklarla ölçülmeli, bu konuya yönelik nitel ve müdahale araştırmaları yapılabilir.