1968'den günümüze sosyal bilgiler ders kitaplarında coğrafi keşiflerin anlatımı ve öğretilmesine yönelik öğretmen görüşleri

Abstract

Bu çalışma nitel-nitel olarak belirlenen iki aşamalı kısmen karma bir çalışmadır. Araştırmanın birinci aşamasında 1968, 1971-1972, 1985, 1998, 2005 ve 2017- 2018 programlarına göre hazırlanan sosyal bilgiler ders kitaplarındaki coğrafi keşifler konusunun nasıl yer aldığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada 1968, 1973, 1983, 1987, 1989, 1999, 2002, 2013, 2015, 2018 ve 2020 yılı sosyal bilgiler 7. sınıf ders kitapları kullanılmıştır. Birinci aşamada değişen öğretim programlarına göre hazırlanmış ders kitapları doküman analizi yoluyla incelenmiştir. Ders kitaplarında coğrafi keşifler konusunda en fazla bulunan görsel şahıs fotoğraflarıdır. En fazla adı geçen kâşif Kristof Kolomb ve en fazla ilişkili kavram "keşif" ve "kıta" kavramlarıdır. Konu ders kitaplarında daha çok rönesans ile ilişkilendirilerek verilmiştir. Ders kitaplarındaki ölçme araçlarının en fazla alt düzey sorulardan oluştuğu, günümüze yakın yıllarda ise üst düzey sorulara rastlandığı sonucuna ulaşmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise coğrafi keşifler konusunun öğretilmesine yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerin görüşleri ele alınmıştır. 2019-2020 eğitim öğretim yılında Kırşehir ilinde görev yapmakta olan 7. sınıf sosyal bilgiler dersine giren 20 öğretmene yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmış ve içerik analizine göre analiz edilmiştir. Öğretmenlerin coğrafi keşifler konusunun öğretilmesini önemli buldukları, sınıf içi uygulamalarda en fazla düz anlatım ve soru cevap kullandıkları, konu anlatımında öğrencilerden kaynaklı sorunlar yaşadıkları, konuya verilen ders saatini yetersiz buldukları sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Coğrafi Keşifler, Öğretmen Görüşleri, Sosyal Bilgiler Ders Kitapları, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı

This study is a qualitative+qualitative two satage partially mixed study in the first stage of the research, it was aimed to determine how the subject of geographical discoveries took place in the social studies textbooks prepared according to the 1968, 1971-1972, 1985, 1998, 2005 and 2017-2018 programs. In the research, social studies 7the grade textbooks of 1968, 1973, 1983, 1987, 1989, 1999, 2002, 2013, 2015, 2018 ve 2020 were used. The most common visuals about geographical discoveries in textbooks are photographs of persons. The most mentioned Explorer is christopher columbus and the most related concepts are exploration and continental concepts. The subjectnis given in the textbooks by associating it with the renaissance subject. It cocluded that the measurement tools in the texbooks mostly consisted of low lewel questions, and in recent years, high lewel questions were encountered. In the second stage of the studyi the views of teachers on teaching were discussed. In the 2019-2020 academic year, a semi-structured interview form was appliedto 20 teachers working in the 7th grade social studies course in Kırşehir and analyzed according to the content analysis. It has been concluded that the teachers find it important to teach the subject of geographical discoveries, they mostly use plain lectures and quesition answers in classroom prectices, they have problems in explaining the subject due to the student, and they find the course hours given to the subject insufficient. Keywords: Geographical Discoveries, Social Studies Currıculum, Social Studies Textbooks, Teacher Opinion