Aile sağlığı merkezlerindeki sağlık çalışanlarının otizm spektrum bozukluğu ile ilgili bilgi tutum ve farkındalıklarının incelenmesi

Abstract

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) duygusal ve sosyal ili?kilerde yetersizlik, ileti?imde bozukluk, yineleyici davranı?lara yatkınlık ve ilgi alanının kısıtlılığı ile karakterize nörogeli?imsel bir bozukluktur. OSB son dönemlerde artan prevalansı nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemidir. Günümüzde en sık görülen geli?imsel bozukluklar arasında yer almaktadır. OSB'nin belirti ve bulguları erken çocukluk döneminde ortaya çıkıp etkileri ya?am boyu sürmektedir. OSB'nin klinik seyrinde erken tanı ile birlikte en erken zamanda özel eğitime ve davranı?çı tedaviye ba?lanması prognozu olumlu yönde etkilemektedir. Bu nedenle geli?imsel izlem ve taramaların yapıldığı aile sağlığı merkezinde (ASM) görev yapan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına (ASE) OSB'nin erken tanısı ile ilgili önemli roller dü?mektedir. Bu çalı?mada OSB'nin erken tanısında büyük görevleri olan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarının OSB ile ilgili bilgi tutum ve farkındalıklarının incelenmesi amaçlanmı?tır. Ara?tırmanın örneklemini Niğde aile sağlığı merkezinde görev yapan 90 aile hekimi ve 88 aile sağlığı elemanı olu?turmaktadır. Veriler; sosyodemografik veri formu, OSB Bilgi ve Tutum Ölçeği ve OSB Farkındalık Anketi içeren soru formu internet ortamında xi katılımcılara uygulanarak elde edilmi?tir. Aile hekimlerinin farkındalık düzeyi ASE'lerden daha yüksek bulunmu?tur. 35 ya? ve üzerinde olan ASE'lerin, kadın ASE'lerin, uzman aile hekimlerinin, evli ve çocuk sahibi olan ASE'lerin, lisans mezunu ASE'lerin, 21 yıl ve daha fazla süre çalı?an aile hekimleri ve ASE'lerin bilgi düzeyi daha yüksek bulunmu?tur. 35 ya? ve üzerinde olan aile hekimlerinin, 18-24 ya? arası ASE'lerin, evli ASE'lerin, çocuk sahibi olan aile hekimlerinin, lisans ve yüksek lisans mezunu ASE'lerin ise farkındalık düzeyi daha yüksek bulunmu?tur. Bu sonuçlardan yola çıkarak ASM'lerde çalı?an aile hekimleri ve ASE'lerin OSB ile ilgili bilgi tutum ve farkındalıklarında eksiklikler olduğu saptanmı?tır. OSB'nin belirtileri, erken tanı ve müdahalesi ile ilgili eğitimlerin düzenlenmesi, OSB ve erken tanısının önemini vurgulayan seminerler, programlar ve etkinlikler düzenlenmesi, ASM'lerde izlem ve taramalarda 18-36 ay arasındaki çocukların OSB açısından değerlendirilmesi için aile hekimleri ve ASE'lerin farkındalıklarının artırılmasının OSB'nin erken tanılanmasında katkı sağlayacağı dü?ünülmektedir. Haziran 2021, 78 Sayfa Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, aile sağlığı merkezi, sağlık çalı?anı, bilgi, tutum, farkındalık

Autism Spectrum Disorder (ASD) is a neurodevelopmental disorder characterized by inadequacy in emotional and social relationships, impaired communication, predisposition to repetitive behaviors, and limitation of interest. ASD is an important public health problem due to its increasing prevalence in recent years. It is among the most common developmental disorders today. The signs and symptoms of ASD appear in early childhood and its effects last a lifetime. In the clinical course of ASD, starting special education and behavioral treatment at the earliest time together with early diagnosis affects the prognosis in a positive way. For this reason, family physicians and family health professionals (FHP) working in the family health center (FHC), where developmental follow-up and screening are performed, have an important role in the early diagnosis of ASD. In this study, it was aimed to examine the information attitudes and awareness of primary care physicians and family health professionals who have a great role in the early diagnosis of ASD. The sample of the study consists of 90 family physicians and 88 family health personnel working at the Niğde family health center. Data were gathered via the questionnaire xiii containing the sociodemographic data form, the ASD Knowledge and Attitude Scale and the ASD Awareness Questionnaire by applying to the participants on the internet. The level of information of family physicians was found to be higher than that of family health professionals. It was found that the level of information of family health professionals aged 35 and over, married family health professionals with children, family health professionals who are graduates of higher education, family physicians and family health professionals who have worked in the profession for more than 21 years. It was found that the level of awareness of family physicians aged 35 and over, family health professionals aged 18-24, married family health professionals, family health professionals who are graduates of higher education. It was determined that family physicians and FHPs working in PHCs had deficiencies in their information, attitudes and awareness about ASD. It is thought that it is important to organize trainings on the symptoms, early diagnosis and prevention of ASD, organize seminars, programs, and events emphasizing the importance of ASD and its early diagnosis, evaluation of children aged 18-36 in terms of ASD during follow-up and screening in FHCs. Thus, it will raise the awareness of primary care physicians and professionals. June 2021, 78 Pages Keywords: Autism Spectrum Disorder, family health center, health worker, knowledge, atitude, awareness