Akkaraman koyunlarında PMSG ve FSH ile kızgınlık toplulaştırmasının bazı üreme hormonları üzerine etkileri

Abstract

Mevcut çalışmanın amacı, Akkaraman koyunlarında çiftleştirme mevsimi içinde ve dışında gebe kısrak serumu (PMSG) ve follikül stimüle edici hormon (FSH) kullanılarak uygulanan kızgınlık toplulaştırmasının, plazma progesteron (P4), östrojen (E2) ve lüteinleştirici hormon (LH) miktarları üzerine etkilerini belirlemektir. Çalışmada mevsim içi (Eylül-Kasım; n=10) ve mevsim dışı (Nisan-Haziran; n=10) dönemlerde benzer yaş ve vücut ağırlığına sahip toplam 20 baş Akkaraman ırkı koyun kullanılmıştır. Her iki mevsimde kızgınlık toplulaştırma uygulamasından 96 saat önce bütün koyunlara 1 cc PGF2? kas içi enjekte edilmiştir. Daha sonra bütün koyunlara 0,30 g doğal progesteron içeren CIDR cihazı vajina içerisine yerleştirilmiştir. Her iki mevsimde CIDR uygulandıktan 12 gün sonra çıkartılmış ve koyunlar eşit sayıda olacak şekilde rastgele iki eşit gruba (n=5) ayrılmışlardır. Birinci grup içerisindeki koyunlara 600 IU PMSG ve ikinci gruptaki koyunlara 12 saat aralıkla iki defa 300 µl (20 mg/ml) FSH kas içi enjekte edilmiştir. Her iki mevsim döneminde intravajinal CIDR uygulamasında (0. gün), CIDR'ın çekilmesinde (12. gün) ve FSH veya PMSG enjeksiyonlarından sonraki 2. (14. gün) ve 5. (17. gün) günlerde bütün koyunlardan jugular vena'dan kan alınmıştır. Plazma P4, E2 ve LH konsantrasyonları ticari ELISA kitler kullanılarak belirlenmiştir. Mevsim içi dönemde hormon uygulamalarından sonraki 2. ve 5. günlerde PMSG uygulanan koyunlar FSH uygulananlara göre daha yüksek plazma P4 miktarına sahip iken (p<0,05), mevsim dışı dönemde deneme günlerinde plazma P4 miktarı bakımından muamele grupları arasında bir farklılık gözlemlenmemiştir. Benzer olarak, mevsim içi dönemde hormon uygulamalarından sonraki 2. günde PMSG uygulaması FSH uygulamasına göre plazma E2 miktarını arttırmasına rağmen (p<0,05), mevsim dışı dönemde plazma E2 miktarı bakımından deneme grupları arasında bir farklılık gözlemlenmemiştir. Her iki mevsimde plazma LH miktarı bakımında deneme grupları arasında bir farklılık gözlemlenmemişken, mevsim içi dönemde hormon uygulamalarından 2 gün sonra PMSG uygulamasının FSH uygulamasına göre plazma LH miktarını arttırma eğiliminde olduğu tespit edilmiştir (p=0,095). Sonuç olarak, Akkaraman koyunlarının kızgınlık senkronizasyonunda PMSG uygulamasının çiftleşme mevsiminde plazma hormon konsantrasyonu mevsim dışı döneme göre daha fazla etkilediği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kızgınlık toplulaştırma, Mevsim, PMSG, FSH, Plazma hormon, Akkaraman

The aim of the present study was to determine the effect of estrus synchronization with pregnant mare serum gonadotropin (PMSG) and follicle stimulating hormone (FSH) on plazma progesterone (P4), estrogen (E2) and luteinizing hormone (LH) at breeding and out of breeding seasons in Akkaraman ewes. In the present study, total 20 Akkaraman ewes, which had similar age and body weight, were used as experimental animal at breeding (September-November, n = 10) and out of breeding (April-June, n = 10) seasons. Forty-eight hours prior to estrus synchronization application of all ewes, intramuscular injection of 1 cc PGF2? was performed to lutalyse the corpus luteum (CL) on the ovary in both seasons. The vaginal CIDR device containing 0.30 g natural progesterone was then inserted into all ewes. CIDRs were withdrawn following 12 days and ewes were allocated randomly into two treatment groups in both seasons. Ewes in the first group were injected 600 IU PMSG and ewes in the second group were injected twice 300 µl (20 mg/ml) FSH at 12 hours intervals. In both seasons, blood was taken from jugular vena on intravaginal CIDR application (day 0), withdrawn CIDR (day 12), days 2 (day 14) and 5 (day 17) after FSH or PMSG injections from all ewes. Plasma P4, E2 and LH concentration were determined using commercial ELISA kits. In breeding season, PMSG applied sheep had higher (p<0.05) plasma P4 concentration than those of FSH applied on days 2 and 5 after hormones administration, but there were no significant differences between treatment groups in terms of plasma P4 concentration on trial days in out of breeding season. Similarly, although administration of PMSG increased (p<0.05) the concentration of plasma E2 compare to FSH administration on day 2 after hormones administration, there were no significant differences between treatment groups in terms of plasma E2 concentration in out of breeding season. There were no significant differences between treatment groups in terms of plasma LH concentration in both seasons, but administration of PMSG tended to increase (p=0.095) plasma LH concentration compare to FSH administration on day 2 after hormones administration in breeding season. In conclusion, PMSG application for estrus synchronization of Akkaraman ewes had more effect on plasma hormone concentration in breeding season compare to out of breeding season. Keywords: Estrus synchronization, Season, PMSG, FSH, Plazma hormone, Akkaraman