Ameliyat sonrası kalp hastalarında erken fiziksel aktivite ve fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Kardiyovasküler sistem kalp ve kan damarlarından oluşur. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH), koroner kalp hastalığı, serebrovasküler hastalık ve konjenital kalp hastalığını içerir. KVH, dünya çapında en sık mortalite ve morbidite nedenidir. KVH için ana terapötik prosedürler ilaç tedavisi, fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme ve kalp cerrahisidir. Kalp cerrahisi sonrası fiziksel aktivite hastaların iyileşmesini kolaylaştırırken, yetersiz fiziksel aktivite ise komplikasyonları arttırabilir. Kardiyovasküler sistemde en sık görülen problemler arasında; endokardit, romatizmal kalp hastalığı ve iletim sistemindeki anormallikler sayılabilir. KVH için en yaygın kullanılan tedavi yöntemleri ilaç tedavisi, fiziksel aktivite, diyet ve kardiyak cerrahidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), kan basıncı, kolesterol, obezite ve sigara içiminin kontrolü ile KVH'lerin görülme sıklığının yarıya indirilebileceğini bildirmektedir. Günümüzde yıldan yıla artan KVH'ler mortalite ve morbiditenin başlıca sebeplerindendir. WHO'ya göre, KVH her yıl yaklaşık 17,9 milyon kişinin ölümüne sebebiyet vermekte ve dünyada ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer almaktadır. KVH nedeniyle gerçekleşen beş ölümünün dördü kalp krizi ve serebrovasküler olaylardan kaynaklanmakta ve bu ölümlerin üçte biri 70 yaşın altındaki kişilerde gerçekleşmektedir. Post-operatif dönemde aktif olan hastaların hastanede kalma sürelerinin daha kısa olduğu ve post-operatif komplikasyonlara daha az maruz kaldıkları bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, tekrarlayan kardiyovasküler olayların %75'i önlenebilmekte ve ikincil koruma bu yükü hafifletebilmektedir. Kardiyak rehabilitasyon (KR), mortaliteyi azaltan ve KVH'li hastaların yaşam kalitesine olumlu etki eden, etkili bir ikincil korunma için tüm klavuz önerileri sunan kapsamlı bir bakım modelidir. Kardiyak rehabilitasyon programları ile KVH'li hastaların, değiştirilebilir risk faktörlerini önleyerek veya ortadan kaldırarak, hastalık öncesi durumlarını yeniden kazanmaları hedeflenmektedir. Kardiyak rehabilitasyon, hastanın değerlendirilmesi, diyet, kilo verilmesi, egzersiz eğitimi, kronik hastalıkların tedavisi, psikososyal destek, fiziksel aktivite danışmanlığı ve sigaranın bıraktırılması olmak üzere on bileşenden meydana gelmektedir. Kalp ameliyatı geçirmiş bireylerde de fiziksel aktivitenin hastanede yatış süresini ve komplikasyon görülme sıklığını azalttığı bildirilmektedir. Bu çalışmanın amacı kalp cerrahisi ameliyatı geçirmiş 18-65 yaş arası bireylerde erken mobilizasyon ve fonksiyonel egzersizin fiziksel aktivite, fonksiyonel durum ve denge üzerine etkisini değerlendirmektir. Bu çalışma Bağdat/Irak'ta Ibn-i AL – Bitar Kalp Hastanesi'nde yapılmıştır. Bu çalışmaya, kardiyak cerrahi geçirmiş, yaş aralığı 18-65 olan (52 erkek, 48 kadın) toplam 100 hasta katılmıştır. Tüm hastalara post-operatif birinci günden itibaren 7 gün boyunca erken fiziksel aktivite programı uygulanmıştır. Programa öncelikle yoğun bakımda başlanmış, sonrasında cerrahi servislerde devam edilmiştir. Erken fiziksel aktivite kapsamında hastalara postoperatif ilk ve ikinci gün yoğun bakım ünitesinde omuz ve boyun mobilizasyonu, solunum egzersizleri ve postüral drenaj uygulanmıştır. Postoperatif üçüncü ve yedinci günler arasında ise hastalara cerrahi serviste solunum egzersizleri, postüral drenaj, gözetim altında yürüyüş (sabah, öğleden sonra, akşam ve gece tolerasyona göre 2.5 dakika-10 dakika) uygulandı. Sonuç ölçeği olarak Kısa form – uluslararası fiziksel aktivite anketi (SF-IPAQ), SF-36 yaşam kalitesi ölçeği, altı dakika yürüme testi (6MWT) kullanıldı. Çalışmaya alınan tüm hastalar yedi günlük programı tamamladılar. Hastaların demografik ve klinik bilgileri postoperatif ilk gün kaydedilmiştir. Değerlendirme ölçümleri ise postoperatif ilk gün ve yedinci gün yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre kalp cerrahisi geçirmiş bireylerde uygulanan erken fiziksel aktivite programının fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesini arttırdığı gözlenmiştir. Bununla birlikte fiziksel aktivitenin fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesi ile korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Yine çalışma bulgularına göre SF-IPAQ skoru ile tüm yaşam kalitesi alt kategorileri güçlü bir istatistiksel anlamlılık tespit edilmiştir. Ayrıca SF-IPAQ skorunun; fiziksel fonksiyonellik, enerji/yorgunluk, emosyonel iyilik hali, sosyal fonksiyonellik, genel sağlık ile pozitif korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Bunun aksine SF-IPAQ ile ağrı arasında negatif korelasyon bulunmuştur. Çalışma sonuçlarına göre kalp cerrahisi geçirmiş bireylerde erken mobilizasyon ve fonksiyonel egzersiz, fiziksel aktivite ve fonksiyonellik üzerine iyileştirici etki göstermiştir. Kalp cerrahisi sonrası erken fiziksel aktivite çok önemlidir ve fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesi üzerinde olumlu etkileri vardır. Bu nedenle, kalp ameliyatı sonrası fonksiyonel kapasitelerinin ve yaşam kalitelerinin iyileştirilmesi için hastaların erken fiziksel aktiviteye teşvik edilmesi morbidite ve mortaliteyi azaltır. Bir limitasyon olarak, çalışmamızda postoperatif ilk yedi günlük veriler değerlendirilmiştir. Dolayısıyla bu konu ile ilgili yapılacak daha uzun takip süreli araştırmalar elde edilen çıkarımları güçlendirecektir. 26 Şubat 2024, 86 Sayfa Anahtar Kelimeler: Kardiyovasküler hastalıklar, kalp cerrahisi, fiziksel aktivite, fonksiyonel kapasite, yaşam kalitesi.

The heart and blood arteries make up the cardiovascular system. Heart and blood vessel problems together referred to as cardiovascular diseases (CVD) include congenital heart disease, cerebrovascular illness, and coronary heart disease. It is expected that CVD will remain the leading cause of death and disability in the world going forward. Medication therapy, exercise, a balanced diet, and heart surgery are the main treatments for CVD. Cardiovascular surgery has decreased CVD mortality and tended to become less invasive with the rapid development in CVD treatment. After cardiac surgery, exercise helps people heal, but not enough exercise can make recovery more difficult. Physical activity following heart surgery is crucial for minimizing unfavorable outcomes, although postoperative patient participation in physical activity has typically been insufficient. The purpose of this research is to assess the impact of early physical activity on patients undergoing heart surgery's quality of life and functional ability. This study was carried out for heart surgery at the Ibin AL-Bitar Hospital in Baghdad, Iraq. In all, 100 individuals between the ages of 18 and 65 who had cardiac surgery (52 men and 48 women) willingly took part in the study. From the first postoperative day (POD) to the seventh POD, all patients took part in the early physical activity program in the surgical wards and intensive care unit (ICU). This program comprised the following: In the ICU, on the first or second POD, shoulder and neck movements, breathing exercises, and postural drainage are performed. Breathing exercises, postural drainage, and supervised walking in increments of 2.5 minutes, as tolerated, up to 10 minutes in the morning, afternoon, and evening, as well as at night, are recommended for patients in the surgery ward from 3 to 7 POD. The six-minute walk test (6MWT), the short form-36 quality of life (SF-36), and the short form-international physical activity questionnaire (SF-IPAQ) were utilized as outcome measures. On the seventh postoperative day, every patient finished examinations and questionnaires. According to statistical analysis, there was a statistically significant correlation between the SF-IPAQ score and the 6MWT and SF-36. The results of this study showed that patients who engaged in an early physical exercise program following heart surgery had improved functional capacity and overall quality of life. 26 February 2024, 86 Pages Keywords: Cardiovascular diseases, cardiac surgery, physical activity, functional capacity, quality of life.