Bilim ve sanat merkezlerine devam eden ilkokul öğrencilerinin okuma tutumları ve tercihleri

Abstract

Bu araştırma, özel yetenekli öğrencilerin okuma tutumlarının ve tercihlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kırşehir il merkezinde bulunan Yusuf Demir Bilim ve Sanat Merkezi ve Kaman ilçesinde bulunan Kaman Bilim ve Sanat Merkezinin 3 ve 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 58 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada karma yöntem desenlerinden açıklayıcı sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda veriler "Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutum Ölçeği"; nitel boyutunda ise araştırmacı tarafından hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda özel yetenekli öğrencilerin okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. BİLSEM'e devam eden özel yetenekli öğrencilerin okuma tutumlarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve babaların eğitim düzeyi, evlerinde kitaplık olması, kitap okuma sıklığı değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılık olmadığı; annelerinin ve babalarının kitap okuma durumlarında anne ve babaları her zaman kitap okuyanlar lehine, bilgisayar ve internette zaman geçirme durumlarında günde 1 saat ve daha az zaman geçirenler lehine anlamlı fark oluştuğu belirlenmiştir. Öğrencilerin okuma alışkanlığı kazanmalarında en çok öğretmenlerinin ve annelerinin etkili olduğu görülmüştür. Macera, komedi/mizah, bilim ve icat, bilimkurgu/fantastik türleri en çok tercih edilen kitap türleri iken; polisiye, şiir, aşk/romantik ve dini kitaplar en az tercih edilen kitap türleridir. Kitap okumalarına engel olan durumların ise ödevlerin çokluğu ve sesli ortam olduğu belirlenmiştir. Basılı kitapların en çok tercih edilen okuma aracı olduğu ve okuyacakları kitapları kendilerinin almayı tercih ettikleri tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bilim ve Sanat Merkezi, Okuma Tercihi, Okuma Tutumu, Özel Yetenekli Öğrenci.

This research was conducted to determine the reading attitudes and preferences of gifted students. The sample of the research consists of 58 gifted students who are studying in the 3rd and 4th grades of Yusuf Demir Science and Art Center in Kırşehir city center and Kaman Science and Art Center in Kaman district and participated in the study voluntarily. Explanatory sequential mixed methods research design, which is one of the mixed methods researches was used in the study. Quantitative and qualitative data collection tools were used together in the research. In the quantitative dimension of this research, which was designed as a mixed method research, the "Attitude Scale towards Reading Habits" and a semi-structured interview form prepared by the researcher in the qualitative dimension were applied. A special statistical program was used in the analysis of quantitative data. Data were analyzed using non-parametric analysis techniques (Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test). At the end of the study, it was determined that the attitudes of gifted students towards their reading habits were at a high level. The reading attitudes of gifted students attending BILSEM did not change significantly in terms of gender, grade level, education level of parents, having a library at home, and frequency of reading books; It has been found that there is a significant difference in favor of those whose mothers and fathers always read books in their mothers and fathers' reading status, and in favor of those who spend 1 hour or less a day in computer and internet time. It has been seen that teachers and mothers are the most effective in gaining reading habits of students. While adventure, comedy/humor, science and invention, sci-fi/fantasy genres are the most preferred book types; detective, poetry, love/romantic and religious books are the least preferred book types. It has been observed that students prefer to buy the books they will read on their own. It was determined that the situations that prevented them from reading books were the abundance of homework and the sound environment. It is also among the findings that printed books are the most preferred reading tool. Keywords: Science and Art Center, Reading Preference, Reading Attitude, Gifted Student.