BİST metal ana sektöründe kârların yakınsaması üzerine ekonometrik bir uygulama

Abstract

İşletmeler, insanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere mal ve hizmet üretmek aynı zamanda işletme sahiplerine sürdürülebilir kârlılık ve topluma sosyal fayda sağlamak için kurulmuş ekonomik birimlerdir. İşletmeler uzun dönemde büyüme, kaliteli mallar sunma, toplumsal sorumluluk gibi birçok etkeni göz önünde bulundurmalıdır. İşletmelerin uzun dönemdeki temel amacı faaliyetlerini kârlı bir şekilde devam ettirmek, sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmek ve bütün bunların sonucunda işletmenin bugünkü cari piyasa değerini artırmaktır. Bu bağlamda işletmelerin faaliyetlerini aksatmadan devam ettirebilmeleri için ve uzun dönemde büyüme hedeflerine ulaşabilmeleri için yeterli seviyede kâr elde etmeleri gerekmektedir. İşletmelerin rekabet üstünlüğü kurabilmesi için pazar payını arttırmak ve kâr payını yükseltmeyi hedeflemesi gerekmektedir. İşletmelerin rekabet üstünlüğü kazanabilmesi için yarar, hedef piyasa ve rekabet gibi belirleyici etkenleri göz önünde tutması gerekmektedir. Çalışmada Borsa İstanbul'da bulunan Ana Metal Sanayi sektöründeki firmaların aktif kârlılıklarının yakınsayıp yakınsamadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ana metal sanayi firmalarının aktif kârlılıklarının sektör ortalamalarına yakınsamasının sınanmasında stokastik yakınsama yöntemi kullanılmıştır. Serilerin 2000:Q1-2020:Q4 yıllarına ait dönemleri ele alınarak analiz yapılmıştır. Oluşturulan serilerde yakınsamanın sınanmasında birim kök testlerinden faydalanılmıştır. Çalışmada serilerin durağanlık düzeyleri Artırılmış Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi, Phillips-Perron (PP) birim kök testi, Zivot ve Andrews birim kök testi ile analiz edilmiştir. Yapılan birim kök analizleri sonucunda firmalara ait ROA serilerinin durağan olduğunu tespit edilmiştir ve elde edilen bu sonuca göre yakınsamanın var olduğunu söylemek mümkündür. Bu bağlamda işletmeler arasında yoğun rekabetin var olduğunu ve işletmelerin rekabet ortamında sürdürülebilir kâr elde edebilmeleri için birçok faktörü dikkate almaları gerekmektedir.

Businesses are economic units established not only to produce goods and/or services to meet the needs of people, but also to provide sustainable profitability to their owners and social benefit to society. In the long run, businesses should consider many factors such as growth, providing goods and social responsibility. The main purpose of the businesses in the long term is to survive in a profitable way, to realize sustainable growth and as a result of all these, to maximize their market value. In this context, it is a necessity for businesses to make profit, to continue their activities without interruption and to reach their growth targets in the long term. To gain competitive advantage, businesses should aim to increase their market share and increase their profit share. Besides, they need to consider determining factors such as benefit, target market and competition. This stusy aims to determine whether the return on assets of companies in the Main Metal Industry sector in Borsa İstanbul are convergent. Thorough this aim, stochastic convergence method is used to test the convergence of the return on assets of the Main Metal Industry companies to the sector averages. The periods of the series for 2000:Q1-2020:Q4 are analyzed. Unit root tests are used to test the convergence of these series. Augmented Dickey-Fuller (ADF), Phillips-Perron (PP), and Zivot and Andrews unit root tests are used in this study to analyze the stationarity levels of the series. It is determined that the ROA series of businesses are stable as a result of the unit root analyses and it is possible to say that convergence exists according to this result. In this context, it is seen that there exists a fierce competition among businesses, and as a result, it has become a necessity for businesses to consider many factors in order to achieve sustainable profits in a competitive environment.