Çavdar (Secale cereale L.)' da farklı tohum miktarları ve sıra aralıklarının tane verimi ve bazı verim öğeleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Kırşehir ekolojik koşullarında 2016-2017 kışlık yetiştirme döneminde yürütülen bu araştırmada beş farklı sıra aralığı (15, 17.5, 20, 22.5 ve 25 cm) ve dört farklı tohum miktarının (300, 400, 500 ve 600 tohum/m2) çavdarın (Secale cereale L. var. Aslım-95) tane verimi ve verim öğeleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Bu araştırmada, metrekarede bitki sayısı (adet/m2), başaklanma süresi (gün), metrekaredeki fertil başak sayısı (adet/m2), bitki boyu (cm), bayrak yaprak ayası uzunluğu (cm), bayrak yaprağı kın uzunluğu (cm), başak uzunluğu (cm), başakta toplam başakçık sayısı (adet/başak), başakta steril başakçık sayısı (adet/başak), başaktaki tane sayısı (adet/başak), başakta tane verimi (g), tane verimi (kg/da), biyolojik verim (kg/da), bin tane ağırlığı (g) ve hasat indeksi (%) olmak üzere 15 verim öğesi incelenmiştir. Çalışmada sıra aralığı mesafesi daraldıkça tane verimi artmıştır. Buna bağlı olarak en yüksek tane verimi 349.6 kg/da ile 15 cm sıra aralığından elde edilirken, en düşük tane verimi 270.0 kg/da ile 25 cm sıra aralığından elde edilmiştir. Ayrıca tohumluk miktarındaki artış tane verimini artırmıştır. En yüksek tane verimi 329.7 kg/da ile 500 tohum/m2 tohumluk miktarında elde edilmiştir. Çalışma sonuçlarına bağlı olarak Kırşehir ekolojik şartlarında en yüksek tane verim (410.4 kg/da) için çavdarda en uygun sıra aralığının 15 cm ve tohumluk miktarının ise 600 tohum/ m2 olduğu belirlenmiştir.

This current study was conducted to evaluate the effects of different seeding rates and sowing rows on grain yield and some important grain components in rye (Secale cereale L. var. Aslım). The experimental design was a randomized complete block, arranged as split-plot with five different row spacing (15, 17.5, 20, 22.5 and 25 cm) (main plots) and four different seeding rates (300, 400, 500 and 600 seed m-2) (subplots) with 3 replicates. This study was carried out in Kırşehir ecological conditions during the winter growing period of 2016-2017. The recorded agronomic parameters were the number of plants per square meter (numbers/m-2), spike time duration (days), fertile spike number per square meter (plant/m2), plant height (cm), flag leaf length (cm), flag leaf length (cm), spike length (cm) cm), total number of spikelets per spike (number), number of sterile spikelets per spike (number), number of grain per spike (pieces), grain yield per spike (g), grain yield (kg da-1), biological yield (kg da-1), thousand grain weight and harvest index (%) in this study. Grain yield increased as the row spacing distance narrowed. Accordingly, the highest grain yield (349.6 kg da-1) was obtained from a 15 cm row width, while the lowest grain yield (270.0 kg da-1) was obtained from a 25 cm width. In addition, the increase in seeding rates increased grain yield. The highest grain yield was obtained with 329.7 kg da-1 from a 500 seed m-2 seeding rates. It was recommended that the rye should be cultivated with 15 cm row spacing and 600 seed m-2 seeding rate for the higher grain yield (410.4 kg da-1) in Kırşehir ecological condition.