Dalakçı kilimlerinde yer alan motiflerin ajur süsleme tekni?i ile seramik yüzeylerde uygulanması

Abstract

Dokuma sanatı geçmişten günümüze kadar varlığını devam ettiren bir sanattır. İnsanlar duygu ve düşüncelerini yaptıkları dokumalardaki motiflere aktarmışlardır. Bu motifler, farklı yörelerdefarklı isimlerle adlandırılsa da görsel açıdan birbirine yakındır. Kırşehir dokumalarında yer alan bukağı motifi Muğla dokumalarında da görülebilmektedir. Bu çeşitliliğe sahip motif kültürünü farklı disiplinlerde kullanmak mümkün. Günümüz modern seramik çalışmalarında farklı formlar üzerine Kırşehir Mucur Dalakçı Köyü kilim motiflerinden bir kısım seçkiler bu çalışmada kullanılmıştır. Çalışmada bu kilimlerdeyer alan motiflerin seramik sanatına ajur süsleme tekniği ile estetik bir kaygı içerisinde uyarlanması ve farklı iki disiplinin birleştirilmesi amaçlanmıştır. Mucur Dalakçı Köyü kilimlerinde; akrep motifi (kıvrım), seleser motifi, elibelinde (eliböğründe) motifi, ev motifi, yarım ev motifi, kurtağzı (tazı kuyruğu) motifi, gerdan ayağı motifi, sandık oyu (bıçkır/ parmak) motifi, aşık (aşığı) motifi, bukağı (kazan kulpu) motifi, pıtrak motifi, çıtlık (başlı çıtlık) motifi, saçbağı (çıngıraklı oy/ saçaklı oy) motifi, aşk-birleşim (ying-yang) motifi, koçboynuzu motifi, kıvrım (tek dallı oy) motifi, kaşık sapı motifleri yer almaktadır. Uygulama ve teknik yaklaşımlar dikkate alınarak seramik çalışmalarda görülen özgün ifade farklılıklarının irdelenmesi ayrıca çalışmanın amaçları arasındadır. Kırşehir Mucur ilçesi Dalakçı köyü kilimlerinde geçen akrep, bukağı, çıtlık, elibelinde, kurtağzı, pıtrak ve seleser motifleri olmak üzere toplam yedi adet motif kullanılmıştır. Bu motiflerin uygulanabilirliği için eskiz çalışmaları hazırlanmış ve uygulama aşamasında ajur süsleme tekniğine uygun araçlar yardımı ile seramik yüzeylere (vazo, tabak, kâse) aktarımı yapılmıştır. Günümüzde yapılacak olan yeni çalışmalarda, farklı disiplinleri bir arada kullanabilmek açısından bu çalışma önemli görülmektedir.

The art of weaving is an art that has continued its existence from the past to the present. People have transferred their feelings and thoughts to the motifs in their weavings. Although these motifs are named with different names in different regions, they are visually close to each other. The bukağı motif in Kırşehir weavings can also be seen in Muğla weavings. It is possible to use this diverse motif culture in different disciplines. Some selections from Kırşehir Mucur Dalakçı Village kilim motifs were used in this study on different forms in today's modern ceramic works. In the study, it is aimed to adapt the motifs in these rugs to ceramic art with openwork ornamentation technique within an aesthetic concern and to combine two different disciplines. In Mucur Dalakçı Village kilims; scorpion motif (curl), seleser motif, elibelinde (eliböğründe) motif, house motif, half house motif, kurtağzı (greyhound tail) motif, rhinoceros foot motif, chest carving (bıçkır / finger) motif, aşık (aşığı) motif, bukağı (boiler handle) motif, There are the following motifs: the rattrak motif, the snap (head snap) motif, the hair tie (rattle oy/ fringed oy) motif, the love-union (ying-yang) motif, the ram's horn motif, the curl (single-branched oy) motif, and the spoon handle motifs. Analysing the original expression differences seen in ceramic works by considering the application and technical approaches are also among the aims of the study. A total of seven motifs, namely the scorpion, bindağı, çıtlık, elibelinde, kurtağzı, pıtrak and seleser motifs from the rugs of Dalakçı village in Kırşehir Mucur district were used. Sketches were prepared for the applicability of these motifs and they were transferred to ceramic surfaces (vases, plates, bowls) with the help of tools suitable for the openwork ornamentation technique. This study is considered important in terms of using different disciplines together in new studies to be carried out today. Keyword: Openwork, Traditional, Kilim, Motif, Ceramic