Farklı lokasyon ve biçim zamanlarının Macar fiği tritikale karışımının verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, Kırşehir ekolojik koşullarında 2019-2020 vejetasyon döneminde, farklı lokasyon (Karaduraklı, Dalakçı, Eskidoğanlı, Akçaağıl ve Merkez) ve biçim zamanlarının %70 Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) ve %30 tritikale (Xtriticosecale Wittmack) karışımının verim ve kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Lokasyonlar ve biçim zamanlarına göre en yüksek yaş ot, kuru ot ve ham protein verimleri Dalakçı lokasyonundan ve süt olum döneminden (sırasıyla; 1932.2, 515.1, 75.9 kg da-1 ve 1816.5, 528.7 kg da-1, 67.7 kg da-1), en düşük ise Merkez lokasyondan ve Karınlanma döneminden (sırasıyla; 1304.2, 359.5 kg da-1, 52.3 kg da-1 ve 1470.2 kg da-1, 358.8 kg da-1, 60.9 kg da-1) elde edilmiştir. Lokasyonlara göre en yüksek ADF, NDF ve ADL değerleri Merkez lokasyonunda (sırasıyla; %34.1, %53.6 ve %6.9) elde edilirken en düşük ADF değeri Dalakçı (%32.8), NDF değeri Akçaağıl (%52.5) ve ADL değerleri Karaduraklı, Dalakçı ve Eskidoğanlı lokasyonlarından (%6.5) elde edilmiştir. Biçim zamanlarına göre en yüksek ADF, NDF ve ADL değerleri süt olum döneminden (sırasıyla; %35.9, %55.9, %7.4) en düşük ise karınlanma döneminde (sırasıyla; %30.5, %49.9, %5.9) elde edilmiştir. En düşük Sindirilebilir kuru madde oranı değeri Süt olum döneminden ve Merkez lokasyonundan (sırasıyla; %60.9 ve %62.4) elde edilirken, en yüksek değer karınlanma döneminden ve Dalakçı lokasyonundan (sırasıyla; %65.1 ve %63.4) elde edilmiştir. En yüksek Sindirilebilir kuru madde verim değeri süt olum döneminden ve Dalakçı lokasyonundan (sırasıyla; 322.3 kg da-1 ve 325.0 kg da-1) en düşük ise Karınlanma döneminden ve Merkez lokasyondan (sırasıyla; 233.8 kg da-1 ve 223.2 kg da-1) elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, verim ve kalite parametreleri açısından farklı lokasyon ve biçim zamanları %70 Macar fiği ve %30 tritikale karışımını önemli düzeyde etkilemiştir. Dalakçı lokasyonu ham protein, yaş ot ve kuru ot verim değerleri bakımından diğer lokasyonlardan daha üstün performans göstermiştir. Vejetasyon karınlanma döneminden süt olum dönemine doğru ilerledikçe, verim değerleri artarken kalite parametrelerinin değerleri azalmıştır. Sonuç olarak %70 Macar fiği ve %30 tritikale karışımı Kırşehir ekolojik koşullarında yüksek verim için Süt olum döneminde, verimle birlikte daha yüksek kalite için de Çiçeklenme dönemi sonu ve Süt olum dönemi başlangıcı arasında kalan dönemde hasat edilmesi önerilebilir.

This study was conducted to determine the effects of different locations (Karaduraklı, Dalakçı, Eskidoğanlı, Akçaağıl and Merkez) and cutting times on yield and quality of 70% Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) and 30% triticale (Xtriticosecale Wittmack) mixture in the 2019-2020 vegetation period in Kırşehir ecological conditions in randomized blocks in a split plot design with three replications. According to locations and cutting times, the highest yields of green herbage, dry matter and crude protein were obtained from Dalakçı location and milk stage (1932.2, 515.1, 75.9 kg da-1 and 1816.5, 528.7 kg da-1, 67.7 kg da-1, respectively), the lowest yield was obtained from the Central location in booting stage (1304.2, 359.5 kg da-1, 52.3 kg da-1 and 1470.2 kg da-1, 358.8 kg da-1, 60.9 kg da-1, respectively). According to locations, the highest ADF, NDF and ADL values were obtained from Central location (34.1%, 53.6% and 6.9%, respectively), while the lowest ADF value was from Dalakçı (32.8%), NDF value from Akçaağıl (52.5%) and ADL values from Karaduraklı, Dalakçı and Eskidoganli locations (6.5%). According to cutting times, the highest ADF, NDF and ADL values were obtained in milk stage (35.9%, 55.9%, 7.4%, respectively), the respective lowest values (30.5%, 49.9%, 5.9%, respectively) were obtained in the booting stage period. The lowest digestible dry matter ratio value was obtained in milk stage and Central location (60.9% and 62.4%, respectively), while the highest value was obtained in booting stage and Dalakçı location (65.1% and 63.4%, respectively). The highest digestible dry matter yield value was obtained in milk stage and Dalakçı location (322.3 kg da-1 and 325.0 kg da-1, respectively), and the lowest value was obtained in booting stage and Central location (233.8 kg da-1 and 223.2 kg da-1, respectively). According to present results, different locations and cutting times affected yield and quality parameters significantly in the mixture of 70% Hungarian vetch and 30% triticale. Dalakçı location showed higher performance in terms of crude protein, green herbage and dry matter yield values than those of other locations. As the vegetation progressed from the booting stage to the milk stage, the yield values increased while the values of the quality parameters decreased.In conclusion, in Kırşehir ecological conditions, it can be recommended that the mixture of 70% Hungarian vetch and 30% triticale should be harvested in milk stage for high yield and in the period between the end of the flowering stage and the beginning of the milk stage for higher quality combined with yield.