Farklı mevsimlerde Clarias gariepinus (Burchell, 1822) türünün kas, karaciğer, solungaç, yardımcı solunum organı ve beyin dokularında bazı eser element düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu tezde; karabalık (Clarias gariepinus, Burchell 1822) türünün kış ve yaz mevsimlerinde, mevsimsel değişikliğe bağlı olarak kas, karaciğer, solungaç, yardımcı solunum organı ve beyin dokularındaki Al, Cu, Zn, Fe, Mn ve Cr düzeylerindeki değişimler araştırıldı. Tezdeki deneysel uygulama izni için, 04.07.2011 tarih ve 2011/02 Protokol numaralı Ahi Evran Üniversitesi Deney Hayvanları Etik Kurulu tarafından onay alındı. Tezde kullanılan hayvanlar Adana Ceyhan nehri havzasında bulunan drenaj kanallarından temin edildi ve çalışma kış mevsiminde 4 adet dişi balık ve yaz mevsiminde 4 adet dişi balık örneklenerek deney grupları, kış ve yaz grubu olmak üzere iki gruba ayrıldı. Çalışılan örneklerin analizleri AAS (Atomik Absorbsiyon Spektrometresi) cihazı ile yapıldı. Çalışmada bulunan, kış ve yaz mevsimleri olarak karşılaştırılan gruplarda; Al elementinin; yaz mevsiminin kış mevsimine oranla kas ve solungaçta azalış göstermesinin, beyinde ise artış göstermesinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p<0,05) tespit edilmiştir. Cu, Zn ve Mn elementlerinde; yaz mevsiminde ki birikim düzeyinin kış mevsimine göre düşüş göstermesi, sadece solungaçta istatistiksel açıdan anlamlı olarak (p<0,05) tespit edilmiştir. Bununla birlikte, Mn elementinin yaz mevsimindeki birikim düzeyinin kış mevsimine oranla artış göstermesi, yardımcı solunum organı ve beyinde istatistiksel açıdan anlamlı olarak (p<0,05) hesaplanmıştır. Fe elementinin, yaz mevsimindeki birikim düzeyinin kış mevsimine oranla azalış göstermesi, yalnızca kas dokuda istatistiksel açıdan anlamlı olarak (p<0,05) tespit edilmiştir. Cr elementi birikim düzeylerinin tayin sınırının altında olması nedeniyle, istatistiksel açıdan değerlendirilmemiştir. Sonuç olarak; Clarias gariepinus türünün incelenen dokularında, bazı elementlerin birikim düzeylerinde mevsimsel bakımdan değişimler hesaplandı. Bu değişikliklerin; yaşam şartlarının farklılaşmasıyla doku ve organlarda meydana gelen metabolik değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Clarias gariepinus, Eser Element, Dokular, Organlar.

In this thesis; Al, Cu, Zn, Fe, Mn and Cr elements levels of African catfish species were investigated in winter and summer seasons in muscle, liver, gill, accessory respiratory organ and brain tissues. Experimental application permit was given by 04.07.2011 dated and 2011/02 protocol numbered Ahi Evran University Experimental Animal Ethics Committee. Used animals in thesis were obtained in Adana Ceyhan basin located drainage canals and this study was separated to two groups including four female fishes in winter and four male fishes in summer. Analysis of study samples was made with AAS instrument (Atomic Absorption Spectrometry). In compared winter and summer groups; Aluminum, summer showed decrease in proportion to winter in muscle and gill. At the same time, aluminum showed increase in brain. As a result, this accumulation levels were found meaningful as a statistically (p<0,05). Summer showed decrease in proportion to winter in Cu, Zn and Mn elements was found meaningful as a statistically in only gill (p<0,05). At the same time, summer showed increase in proportion to winter in Mn element was found meaningful as a statistically in accessory respiratory organ and brain (p<0,05). Summer showed decrease in proportion to winter in Fe element was found meaningful as a statistically in only muscle tissue (p<0,05). Cr element is below the limit of quantification. Therefore, it was not evaluated as a statistically. As a result, seasonal changes were calculated in investigated tissues of Clarias gariepinus species in accumulation levels of some elements. We think differentiation of living conditions and metabolic changes in tissues and organs cause these changes. Key Words: Clarias gariepinus, Trace Element, Tissues, Organs.