Farklı sıra üzeri mesafelerinin Kırşehir ekolojik koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi

Abstract

Kırşehir ekolojik koşullarında 2019 yılı ana ürün silajlık mısır yetiştirme sezonunda yürütülen araştırmada; farklı sıra üzeri mesafelerde (16, 18, 20, 22, 24 cm) orta erkenci 3 mısır çeşidinin (9628HP F1, Kerbanis, PL 524) bazı verim ve verim özellikleri belirlenmesi amaçlanmıştır. Tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulan araştırmada üç farklı mısır çeşidi ana parsellere, sıra üzeri mesafe uygulamaları ise alt parsellere yerleştirilmiştir. Araştırmada bitki boyu, sap kalınlığı, tek bitki ağırlığı, koçan/bitki oranı, koçan yüksekliği, koçan sayısı, yaprak sayısı, yaprak/sap oranı, parsel bitki sayısı, hasıl verimi, koçan verimi, kuru madde oranı, kuru madde verimi, tüm bitki ham protein oranı incelenmiştir. Tek yıllık araştırma sonuçlarına göre; bitki boyu ortalamaları çeşitler arasında 178.5-237.3 cm, sıra üzeri mesafelerde 201.4-207.1 cm, sap kalınlığı ortalamaları çeşitler arasında 19.8-23.9 mm, sıra üzeri mesafelerde 20.6-24.2 mm, tek bitki ağırlıkları ortalamaları çeşitler arasında 1351.3–1865.3 g, sıra üzeri mesafelerde 1380.0–1804.4 g, koçan/bitki oranı ortalamaları çeşitler arasında %38.0-42.5, sıra üzeri mesafelerde %35.8-42.3, koçan yüksekliği ortalamaları çeşitler arasında 52.8-77.7 cm, sıra üzeri mesafelerde 59.9-66.1 cm, koçan sayısı ortalamaları çeşitler arasında 1.1-1.7 adet/bitki, sıra üzeri mesafelerde 1.3-1.5 adet/bitki, yaprak sayısı ortalamaları çeşitler arasında 9.6-11.3 adet/bitki, sıra üzeri mesafelerde 9.8-10.7 adet/bitki, yaprak/sap oranı ortalamaları çeşitler arasında %39.7-41.9, sıra üzeri mesafelerde %39.2-44.0, parselde bitki sayısı ortalamaları çeşitler arasında 70.1-70.6 adet/bitki, sıra üzeri mesafelerde 55.6-86.7 adet/bitki, hasıl verimi ortalamaları çeşitler arasında 4991.0-5940.9 kg/da, sıra üzeri mesafelerde 4732.8-6093.4 kg/da, koçan verimi çeşitler arasında 1876.6-2362.8 kg/da, sıra üzeri mesafelerde 1844.4-2408.6 kg/da, kuru madde oranları ortalamaları çeşitler arasında %32.6-32.8 sıra üzeri mesafelerde %32.1-33.5, kuru madde verimleri ortalamaları çeşitler arasında 1635.8-1943.0 kg/da, sıra üzeri mesafelerde 1526.6-2033.9 kg/da, tüm bitki ham protein oranları ortalamaları çeşitler arasında 7.7–8.0 sıra üzeri mesafelerde % 7.5-8.3'dür. Araştırma sonucunda öne çıkan çeşit PL 524 olurken, en uygun sıra üzeri mesafe 22 cm ve 24 cm olarak tespit edilmiştir. Araştırmada çeşitler farklı sıra üzeri mesafe farklı tepkiler vermesi sonucu hasıl verimi ve kuru madde veriminde çeşit x sıra üzeri interaksiyonu çok önemli bulunmuştur. Kırşehir ekolojik koşullarında ana ürün olarak silajlık mısır yetiştiriciliği için verim ve verim öğeleri birlikte düşünüldüğünde PL 524 mısır çeşidi ile 22 cm veya 24 cm sıra üzeri mesafenin yetiştirilmesi önerilmektedir.

This study was conducted to determine the effects of different intra-row spacings (16, 18, 20, 22, 24 cm) on some yield and yield characteristics of some promising maize hybrid cultivars (9628HP F1, Kerbanis and PL 524) under Kirsehir ecological conditions in 2019. The experimental design was completely randomized design in split plots with three replications. Main plots were cultivar maize and sub-plots were intra-row spacings. Plant height, stem diameter, single plant weight, leaf/stem ratio, cob height, number of cob, number of leaf, leaf/stem ratio, number of parcel plants, green forage yield, cob yield, dry matter yield and crude protein ratio were determined. According to the results of a single year of study, the means of plant height, were as 178.5-237.3 cm in cultivars, 201.4-207.1 cm in intra-row spacing, the means of stem diameter were as 19.8-23.9 mm in cultivars, 20.6-24.2 mm in intra-row spacing; the means of single plant weight were as 1351.3–1865.3 g in cultivars, 1380.0–1804.4 g in intra-row spacing; the means of leaf/stem ratio were as 38.0-42.5 % in cultivars, 35.8-42.3 % in intra-row spacing; the means of corncob height were as 52.8-77.7 cm in cultivars, 59.9-66.1 cm in intra-row spacing; the means of the number of corncob per plant were as 1.1-1.7 in cultivars, 1.3-1.5 in intra-row spacing; the means of the number of leaf per plant were as 9.6-11.3 in cultivars, 9.8-10.7 in intra-row spacing; the means of leaf/stem ratio were as 39.7-41.9 % in cultivars, 39.2-44.0 % in intra-row spacing; the means of the number of plot plants were as 70.1-70.6 in cultivars, 55.6-86.7 in intra-row spacing; the means of green forage yield were as 4991.0-5940.9 kg/da in cultivars, 4732.8-6093.4 kg/da in intra-row spacing; the means of corncob yield were as 1876.6-2362.8 kg/da in cultivars, 1844.4-2408.6 kg/da in intra-row spacing; the means of dry matter ratio of herbage hay were as 32.6-32.8% in cultivars, 32.1-33.5 % in intra-row spacing; the means of dry matter yield were as 1635.8-1943.0 kg/da in cultivars, 1526.6-2033.9 kg/da in intra-row spacing, and crude protein ratio were as 7.7–8.0 % in cultivars, 7.5-8.3 % in intra-row spacing. While the prominent variety was PL 524, the most suitable intra-row spacings were determined as 22 cm and 24 cm. In the research, as a result of different reactions on different intra-row spacing of cultivars, it was found that the interaction of cultivars x intra-row spacing was very important in green yield and dry matter yield. In Kirsehir ecological conditions, main product cultivar silage maize, when the yield and quality together were estimated, cultivar PL 524 maize with 22 cm or 24 cm from the intra-row spacing cultivating can be recommended.