Fatih Erdoğan'ın "Sihirli Kitaplar" serisinin duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Fatih Erdoğan'ın 'Sihirli Kitaplar' serisinin duyarlık eğitimi bağlamında incelenmesidir. Duyarlık, bireyin kendi hayatı dışında gerçekleşen olay ya da durumlara tepkisiz kalmamasını, bu olay ya da durumlara yönelik bilinçli bir farkındalık durumunu ifade eder. Günümüzde yaşanan birçok acı olaya sosyal medyanın da etkisiyle maruz kalan ve bu olayları artık kanıksayan toplum, giderek duyarsızlaşmıştır. Bu durum, toplumun geleceği olan çocuklar için de olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Çünkü bir toplum ancak etrafında yaşanan olumsuzluklara, haksızlıklara ses çıkardıkça, tepki gösterdikçe değişir ve gelişir. Daha sağlıklı bir toplumun inşası için ulusal ve evrensel değerlerin bireyler tarafından benimsenip davranış hâline getirilmesi gerekmektedir. İnsana, hayvana, adalete, sağlığa, emeğe, toplumsal huzura, kültüre ve doğaya ve daha birçok değere duyarlık göstermek, sosyal bir varlık olan insanın en temel sorumluluklarındandır. Bu duyarlıkların çocuklara aktarımı huzur dolu bir toplumun vücut bulması için gerekli ve önemlidir. Duyarlık eğitimini çocuklara kazandırmanın yollarından biri de çocuk edebiyatıdır. Kahramanları ve konusuyla çocuğa hitap eden, öğüt vermekten ziyade değerleri sezdiren ve bu değerlere yönelik okurlarında duyarlık oluşmasını sağlayan nitelikli çocuk edebiyatının çocukların erken yaşta eğitilmesindeki yeri yadsınamaz. Bu anlayıştan yola çıkarak çalışmada Fatih Erdoğan'ın çocuklar için kaleme aldığı "Sihirli Kitaplar" serisindeki 11 kitap daha önceki çalışmalarda belirlenen duyarlık alt kategorileri dikkate alınarak araştırmacının da ekledikleri, değiştirdikleri ile toplamda 47 duyarlık alt kategorisi bağlamında incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi; verilerin analizinde ise içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Fatih Erdoğan'ın Sihirli Kitaplar serisindeki 11 kitapta aile bireylerine duyarlık, dilsel duyarlık, kitaba ve okumaya duyarlık, çocuğa ve çocukluğa duyarlık, arkadaşlığa ve dostluğa duyarlık, insani duygulara duyarlık, insan ilişkilerine duyarlık en sık işlenen duyarlıklar iken; iyilik yapmaya duyarlık, paylaşmaya duyarlık, spora duyarlık, yaşam sevgisine duyarlık, özverili olmaya duyarlık, zamana duyarlık, cesaretli olmaya duyarlık, kişisel bilgi ve eşyaların gizliliğine ve dokunulmazlığına duyarlık ise en az rastlanan duyarlıklar olarak tespit edilmiştir. 47 farklı duyarlık alt kategorisinden barışa duyarlık, özgürlüğe duyarlık ve engelli bireylere duyarlık alt kategorilerine ilişkin ifadelere kitaplarda hiç rastlanmamıştır. Araştırma sonucunda Fatih Erdoğan'ın "Sihirli Kitaplar" serisindeki kitapların çocukları birbirinden farklı konularda duyarlı kılacak iletilere sahip olduğu bu bağlamda çocuğa duyarlık eğitimi kazandırmada etkili bir şekilde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Duyarlık eğitimi, Fatih Erdoğan, çocuk edebiyatı.

The aim of this study is to examine the series of 'Magic Books' by Fatih Erdoğan in the context of sensitivity education. Sensitivity refers to the individual's not being unresponsive to events or situations that occur outside his own life, and a conscious awareness of these events or situations. The society, which has been exposed to many painful events experienced today with the influence of social media and has taken these events for granted, has become increasingly insensitive. This situation has also had negative consequences for children, who are the future of society. Because a society changes and develops only as it speaks out and reacts to the negativities and injustices experienced around it. In order to build a healthier society, national and universal values should be adopted and made into behaviors by individuals. Being sensitive to people, animals, justice, health, labor, social peace, culture, nature, and many other values is one of the most basic responsibilities of human beings as a social being. The transfer of these sensitivities to children is necessary and important for a peaceful society to come into existence. One of the ways to bring sensitivity education to children is children's literature. The place of quality children's literature, which appeals to the child with its heroes and subject, makes sense of values rather than giving advice and creates sensitivity towards these values, in the education of children at an early age cannot be denied. Based on this understanding, 11 books in the "Magic Books" series written by Fatih Erdoğan for children were examined in the context of a total of 47 sensitivity subcategories with the additions and changes of the researcher, considering the sensitivity subcategories determined in previous studies. In the study, document analysis method, one of the qualitative research designs; content analysis technique was used in the analysis of the data. As a result of the research, sensitivity to family members, linguistic sensitivity, sensitivity to books and reading, sensitivity to children and childhood, sensitivity to friendship and friendship, sensitivity to human emotions, sensitivity to human relations are the most frequently covered in the 11 books in Fatih Erdoğan's "Magic Books" series; sensitivity to doing goodness, sensitivity to sharing, sensitivity to sports, sensitivity to love of life, sensitivity to self-sacrifice, sensitivity to time, sensitivity to courage, sensitivity to privacy and immunity of personal information and belongings were determined as the least common sensitivity. The statements regarding the sub-categories of sensitivity to peace, sensitivity to freedom, and sensitivity to disabled individuals, out of 47 different sensitivity subcategories, were not found in the books. As a result of the research, it has been concluded that the books in the series of "Magic Books" by Fatih Erdogan have messages that will make children sensitive to different from each other subjects, in this context, they can be used effectively in providing sensitivity education to children. Keywords: Sensitivity education, Fatih Erdogan, children's literature.