İlköğretim ve lise öğrencilerinin biyoçeşitliliğin azalması ile ilgili görüşleri

Abstract

Biyoçeşitlilik su ve kara ortamlarındaki genetik, tür ve ekosistem çeşitliğidir. Son yıllarda insan kaynaklı faaliyetler sonucunda dünya genelinde biyoçeşitlilik de hızlı bir azalma mevcuttur. Dolayısıyla bireylerin bu azalma ile ilgili farkındalıklarını, düşüncelerini ve tutumlarını incelemek, yine insan kaynaklı çözüm önerileri geliştirmek adına önemlidir. Bu çalışmada ilköğretim (7. ve 8. sınıflar) ve lise (9. ve 10. Sınıflar) öğrencilerin biyoçeşitliliğin azalması ile ilgili görüşleri incelenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler ve ilgili literatürden yararlanarak geliştirilen `Biyoçeşitliliğin Azalması ile İlgili Tutum ve Düşünceler' (BATD) ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Kasıtlı örnekleme ile Ankara ilinden 290 ve Kırşehir ilinden 422 olmak üzere toplam 712 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Verilerin analizinde yüzde ve ortalama gibi betimsel istatistikler ile açıklayıcı ve onaylayıcı faktör analizi, Mann-Whitney U testi gibi çıkarımsal istatistikler kullanılmıştır. Çalışma sonunda ilköğretim ve lise öğrencilerinin biyoçeşitliliğin azalması ile ilgili endişelerinin yüksek olduğu gözlenmiştir. Kızlar erkeklere göre daha endişeli iken, erkeklerin biyoçeşitliliğin azalmasını önlemede teknolojik çözümlere daha sıcak baktığı tespit edilmiştir. Ayrıca şehir (endüstrileşmiş ve endüstrileşmemiş) faktörünün tutumlarda etkili olmadığı sonucuna varılmıştır. Öğrenciler biyoçeşitliliğin azalmasının nedenleri olarak küresel ısınma ve asit yağmurları gibi küresel sorunları göstermiştir. Biyoçeşitliliğin azalmasının sonuçları için ise besin zincirinin bozulması ve doğal dengenin bozulması ön plana çıkmıştır. Biyoçeşitliliğin azalmasını önleme yöntemleri ile ilgili olarak öğrenciler geri dönüşüm ve ağaçlandırmaların etkili olacağını düşünmüştür.Anahtar kelimeler: Biyoçeşitlilik, biyoçeşitliliğin azalması, çevre eğitimi, öğrenciler, düşünce, tutum

Biodiversity is the diversity of genetical sources, species and ecosystems in water and land environments. There is a fast biodiversity loss due to the anthropocentric activities in last decades. Therefore, it is crucial to understand individuals? awareness, ideas and attitudes about biodiversity loss in order to develop solutions. In the present study, primary and secondary school students? ideas and attitudes towards biodiversity loss were investigated. `Ideas and Attitudes towards Biodiversity Loss? scale, which was developed using semi-structured interviews and the scales in existing literature, was utilized as data collection tool. 290 students in Ankara and 422 students in Kırşehir (totally 712 students) constituted the purposeful sample. In data analysis, it was used descriptive statistics such as percentage and mean and inferential statistics such as explaratory and confirmatory factor analysis and Mann-Whitney U tests. The study showed that students possessed high level of concerns regarding biodiversity loss (BL). The girls were more anxious about BL than boys, whereas more boyes than girls agreed that technological solutions would resolve the problems about BL. In addition, the city factor (industrialized-nonindustrialized) did not exert influence on students? attitudes. Students presented global warming and acid raining as main reasons of BL. The collapses in food chaing and natural balance were the main results of BL. They also considered that recyling and planting trees would strop BL.Keywords: Biodiversity, biodiversity loss, environmental education, students, idea, attitude.