Kaman (Kırşehir) bölgesi yeraltı suyu kalitesinin coğrafi bilgi sistemi (CBS) kullanılarak değerlendirilmesi

Abstract

İnceleme alanı Kırşehir ili Kaman ilçesi sınırları içerisindeki yaklaşık 1800 km2'lik alanı kapsamaktadır. İnceleme sahasından sondaj ve kaynak sularından kurak (42 örnek) ve yağışlı (23 örnek) dönemlerde alınan su örneklerinin arazi ve kimyasal analizlerinden elde edilen verileri ve koordinatları CBS (ArcGIS Desktop 10.3) programı yardımıyla işlenerek, yoğunluk ve kirlilik haritaları oluşturulmuştur. Bu haritalar bölgenin jeoloji haritası ve bölgede yapılan önceki çalışmalar (jeoloji, hidrojeoloji ve maden yatakları) ile birlikte değerlendirilmiş, çalışma alanındaki yeraltı suyu kalitesi ve bunu etkileyen faktörlerin yorumlanması gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen veriler değerlendirildiğinde, bölgedeki yeraltı suları metalik cevherleşmeye bağlı olarak güneyde arsenik (10.00-396.38 ppb), florit madeni zenginleşmelerine bağlı olarak batı ve kuzeydoğuda florür (1.5-3.35 ppm), florit madeninde zenginleşen uranyuma bağlı olarak kuzeydoğuda uranyum (kurak dönem=15.00-36.87 ppb, yağışlı dönem=15.00-33.68 ppb), tarım arazilerinde kullanılan gübrelere bağlı olarak batıda nitrat (50.00-109.94 ppm) ve kuzeyde amonyum (0.50-1.97 ppm), jips ve tuzlara bağlı olarak güneybatıda klorür (250.00-264.49 ppm) ve sülfat kirliliği (250.00-354.25 ppm) açısından problemli olduğu, suların içme suyu kullanılabilirliği yönünden olumsuz etkileneceği düşünülmektedir.

The study area includes approximately 1800 km2 in the Kaman district of Kırşehir province. Densities and pollution maps were generated by using GIS (ArcGIS Desktop 10.3) program and the data obtained from terrain and chemical analysis of water samples that are taken from drill and spring water in dry (42 samples) and rainy (23 samples) period. These maps were evaluated together with the geological map of the region and the previous studies (geology, hydrogeology and mineral deposits) in the region, and the groundwater quality in the study area and the factors affecting it were realized. According to the data obtained in the study, depending on the mineral mineralization arsenic (10.00-396.38 ppb) in the south, due to fluorite mine enrichments fluoride (1.5-3.35 ppm) in the west and northeast, depending on the enrichment in the fluorite mine, in the northeast, uranium (dry period = 15.00-36.87 ppb, rainy period = 15.00-33.68 ppb), depending on the fertilizers used in agricultural land nitrate (50.00-109.94 ppm) in the west and ammonium in the north (0.50-1.97 ppm), depending on the gypsum and salts, chloride (250.00-264.49 ppm) and sulfate pollution (250.00-354.25 ppm) in the southwest and it is thought that the water will be negatively affected by the drinking water availability.