Kırşehir ekolojik koşullarına uygun bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşit

Abstract

Bu çalışma, Kırşehir ekolojik koşullarında bazı bodur formundaki kuru fasulye genotiplerinin verim ve kalite unsurlarını belirlemek amacıyla 2016 yılında Kırşehir ili Mucur ilçesinde tesadüf blokları deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada 5'i tescilli, 6'sı bölge verim denemesine kadar gelmiş hat olmak üzere toplam 11 genotip kullanılmıştır. Yürütülen çalışmada agronomik ve fenolojik özellikler olan çiçeklenme ve bakla bağlama süresi, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, baklada tane sayısı, bakla uzunluğu, yüz tane ağırlığı, bitki başına verim ile dekara tane verimi; kalite özellikleri olan protein oranı, kabuk oranı, su alma kapasitesi ve indeksi, şişme kapasitesi ve indeksi incelenmiştir. Çalışma sonucunda genotiplerin 69.73-127.46 kg arasında dekara tane verimine sahip oldukları belirlenmiştir. Bununla beraber genotiplere bağlı olarak bitki boyunun 38,46-49,03 cm, ilk bakla yüksekliğinin 13.20-17.23 cm, bitkide bakla sayısının, 80-35.06 adet, bitkide tane sayısının 40.70-116.9 adet, yüz tane ağırlığının 29.45-39.89 g, baklada tane sayısının 3.54-5.37 adet, protein ve kabuk oranlarının ise sırasıyla % 20.42-22.87 ve % 7.34-9.78 değerlerine sahip oldukları görülmüştür. Sonuç olarak; Önceler 98, Şahin 90 ve Zülbiye çeşitleri ile Artvin İlinden toplanarak bölge verim denemesine kadar getirilmiş olan A.27 genotipinin bölgeye adaptasyon kabiliyetlerinin diğer genotiplere nazaran daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

This study was carried out in Kirsehir city Mucur district on randomized block design with three replications to determine the yield factors and effects on quality for some dwarf form dry bean genotypes under Kirsehir ecologic conditions in 2016. Total11 genotypes were used in the study; 5 of which are registered, and 6 came up to the region yield dry bean test. In the study were examined agronomic and phenological characteristics, as blooming and pod binding period, plant length, first pod height, pod number per plant, grain number per plant, grain number per pod, pod length, 100-seed weight, yield per plant with acre, quality specifications as protein rate, shell rate, water intake capacity and index, swelling capacity and index. As a result of the study it has been determined that genotypes have a grain yield between 69.73-127.46 kg da-1, the plant length was between 38.46-49.03 cm, first pod height was between 13.20-17.23 cm, pod number per plant was between 11.80-35.06 pieces, grain number per plant was between 40.70-116.90 pieces, 100-seed weight was between 29.45-39.89 g, grain number per pod was between 3.54-5.37 pieces, protein and shell rates were respectively between 20.42-22.87% and 7.34-9.78% as the values observed depending on genotypes. Consequently, it was determined that, adaptation ability of genotypes Onceler 98, Sahin 90 and Zulbiye types with A.27 which is collected from Artvin and brought to the region yield test, is higher performing than the other genotypes. These genotypes were suggested for this and similar ecologies.