Milli Mücadele taraftarlığından Cumhuriyet karşıtlığına Velid Ebuzziya

Abstract

Mondros Mütarekesi sonucu işgale uğramaya başlayan Anadolu, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde girişilen Milli Mücadele hareketi sonucunda tam bağımsızlığına kavuşmuştur. Milli Mücadele geniş bir katılımla, farklı çevrelerden, farklı mesleklerden kişilerin verdiği destekle kazanılmıştır. Bu mücadelede basın son derece etkili olmuştur. İstanbul ve Anadolu basını Milli Mücadele’ye taraftar ve karşıt olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Taraftar olan ve olmayan basında yapılan propaganda ve fikirler de halkın Milli Mücadele’ye olumlu veya olumsuz yaklaşımında çok etkili olmuştur. Bu süreç içerisinde, özellikle Milli Mücadele taraftarlığında Milli egemenlik fikri çok benimsenmiş ve savunulmuştur. Çalışmamıza konu olan Abdurrahman Velid Ebüzziya, tam anlamıyla Milli Mücadele ve milli egemenlik taraftarı olmuş, gazetesinde bu yönde çok sayıda makale ve haber yapmıştır. Ayrıca, Anadolu’ya gazeteci yollama, silah kaçırma gibi faaliyetlerde de bulunmuştur. Ancak Milli Mücadele sonuçlandıktan sonra ortaya atılan cumhuriyet olgusuna şiddetle karşı çıkmıştır. Bu yönetim biçiminin Türkiye için henüz çok erken olduğu ve bu suretle istismar edilerek otoriter bir hale geleceği endişesini dile getirmiş ve bu düşüncelerini cesurca ifade etmiştir. Bu yüzden de gazetelerinin kapanması, İstiklal Mahkemesi’ne sevk edilme gibi durumlarla karşı karşıya kalmıştır. Ancak Milli Mücadele’ye yaptığı hizmetler göz önüne alınarak, çok ağır bir ceza ile karşılaşmamıştır.

Anatolia, which started to be occupied as a result of the Armistice of Montrose, became fully independent as a result of the National Struggle movement that was initiated under the leadership of Mustafa Kemal Paşa. National Struggle was won with a broad participation and support from different environments and different professions. Press had a strong effect upon this struggle. İstanbul and Anatolian press was separated into two parts as supporters and opponents of the struggle. The propagandas and opinions that were encountered in the supporter and non-supporter press had a great influence on positive or negative approach of the public towards the National Struggle. During this process, the idea of National domination was adopted and defended especially by the supporters of the National Struggle. Abdurrahman Velid Ebüzziya, who is mentioned in the study, was in favor of the National Struggle and national domination and he wrote a great number of articles and news on this subject in his newspaper. He was also involved in activities such as sending journalists to Anatolia and smuggling weapons. However, he argued against the phenomenon of the republic, Author bravely expressed, This form of management was still too early for Tukey and woried about for this reason could be exploited and authoritaran. Thereby, his newspapers were closed and he was sent to the Independence Court. However, he was not severely punished by courtesy of his services to the National Struggle.