Münhani motifi ve dokuma tasarımında kullanılması üzerine deneysel bir çalışma

Abstract

Münhani motifi eğrilerden oluşan tezhip ve süsleme sanatlarında kullanılan bir motiftir. Genellikle tezhip sanatı içerisinde yer alan Rumi motifi ile beraber kullanılmıştır. Ayrıca zaman içerisinde farklı formlara girerek kendine has bir tavır oluşturmuş ve bu motif cami süslemelerinde sıkça yer almaktadır. Daha çok kavisli ve geometrik yapıya sahip olan münhani, Selçuklu sanatında da çokça kullanılmıştır. Münhani birbirini tekrar eden çizgilerden meydana gelmiş ve kendine özgü bir boyama tekniğine sahiptir. Bu tezde münhani motifi dokuma tasarımında denenmiş ve farklı teknikler üzerinde uygulaması yapılmıştır. Çalışmada iki adet münhani motifi tasarımı yapılmış ve oluşturulan kompozisyon köşegöbek deseni olacak şekilde tasarlanmıştır. Tasarımı yapılan münhani motifleri halı, kilim, cicim, sumak, karışık teknik, bukle hav, mekikli dokuma, baskı, kalemişi ve keçe gibi farklı teknikler kullanılarak dokuma tasarımında gösterilmiştir. Tasarlanan bu münhani motiflerinin en iyi hangi dokuma tasarımında daha iyi durduğu, kullanılan hangi tekniğin daha iyi sonuç verdiği gösterilmek istenen bu çalışmanın sonunda en iyi sonuç dijital baskı da elde edilirken, en zor ve en uygun olmayan tasarım ise tüm düz dokuma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karışık teknik olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Münhani, Motif, Dokuma teknikleri.

Munhani motif is a pattern used in the illumination and decorative arts of curves. It was generally used with the Rumi motif, which is included in the illumination art. In addition, it has entered into different forms over time and has created a unique attitude and this motif is frequently used in mosque decorations. The munhani, which has a more curved and geometric structure, was also used in the Selçuklu art. Munhani consists of repeating lines and has a unique painting technique. In this thesis, the munhani motif was tried in weaving design and applied on different techniques. Two munhani motif designs were made in the study and the composition was designed to be a diagonal pattern. The designed motifs are shown in weaving design using different techniques such as carpet, rug, cicim, sumac, mixed technique, curl fluff, shuttle weaving, printing, pencilwork and felt. At the end of this study, which is intended to be shown in which weaving designs that these designed motifs look best and which technique works best, the best result is obtained in digital printing, whereas the most difficult and most unsuitable design is mixed using all flat weaving techniques together. Keywords: Münhani, Motif, Weaving techniques.