Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen algılarına göre, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişki düzeyini incelemektir. Araştırmanın evrenini Konya ili, Çumra ve Bozkır ilçeleri sınırları içerisinde bulunan resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 1335 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise bu okullardan çalışmaya katılan ve seçkisiz olarak belirlenen 216 öğretmen oluşturmuştur. Veriler, "Dağıtımcı Liderlik Envanteri" ve "Örgüt İklimi Ölçeği" yardımı ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler, SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Örnekleme dâhil edilen öğretmenlerin demografik özellikleri hakkında yapılan tanımlayıcı istatistikî analizler için frekans ve yüzde alma teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sürecinde bağımsız iki değişken arasında var olan ilişki durumunu belirlemek amacıyla t- testi, iki ve daha fazla değişken arasında var olan ilişkileri belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniği kullanılmıştır. Dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Elde edilen bulguların değerlendirilmesi neticesinde; araştırmaya dâhil edilen öğretmenlerin algılarına göre; okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını yüksek düzeyde gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen algılarına göre okul yöneticileri, dağıtımcı liderlik boyutlarından takım çalışması davranışını yüksek düzeyde gösterirken, destek verme davranışını daha düşük bir düzeyde göstermektedirler. Yine araştırma sonuçlarına göre dağıtımcı liderlik boyutlarından destek verme, denetim ve takım çalışması davranışlarına yönelik öğretmen algıları katılımcıların yaş durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Araştırmaya dâhil edilen öğretmenlerin örgüt iklimi algıları orta düzeydedir. Örgüt ikilimi boyutlarından samimi öğretmen davranışı, işbirlikçi öğretmen davranışı ve destekleyici müdür davranışına ilişkin öğretmen algılarının yüksek düzeyde; buna karşılık umursamaz öğretmen davranışı, emredici müdür davranışı ve kısıtlayıcı müdür davranışı düşük düzeydedir. Okul yöneticilerin dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişkilere ilişin bulgulara göre örgüt ikliminin destekleyici müdür davranışı, samimi öğretmen davranışı ve işbirlikçi öğretmen davranışı alt boyutları ile dağıtımcı liderliğin destek verme, denetim ve takım çalışması alt boyutları arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular ilgili literatür temelinde tartışılmıştır.

The main purpose of this study is to examine the relationship between the organizational climate and the distributive leadership practice skills of school administrators according to the perceptions of teachers working in Çumra and Bozkır districts of Konya. The universe of the research consists of 1335 teachers working in official primary and secondary schools within the borders of Konya province, Çumra and Bozkır districts. The sample of the study, on the other hand, consisted of 216 teachers who participated in the study and were determined randomly. The data of the research were collected using the "Distributive Leadership Inventory" and "Organizational Climate Scale". The data collected within the scope of the research were analyzed with the SPSS package program. Frequency and percentage taking techniques were used for descriptive statistical analyzes about the demographic characteristics of the teachers included in the sample. In the research process, in order to determine the relationship between two independent variables, the t-test was used, and one-way analysis of variance (ANOVA) was adhered to in order to determine the existing relationships between two or more variables. Finally, correlation analysis was conducted to examine the relationship between distributive leadership practices and organizational climate. As a result of the evaluation of the obtained findings; According to the perceptions of the teachers included in the study, it was concluded that the school administrators applied distributive leadership behaviors at a high level. According to teachers perceptions, school administrators showed more teamwork behavior than distributive leadership dimensions, while they showed a lower level of support behavior. Again looking at the results of the research; It has been observed that teachers' perceptions of support, supervision and teamwork behaviors among distributive leadership dimensions differ significantly according to age. It is seen that the perceptions of the teachers included in the study about organizational climate are at a moderate level. Teachers perceptions of the dimensions of sincere teacher behavior, collaborative teacher behavior and supportive principal behavior are high, but the low perceptions of teachers regarding the dimensions of reckless teacher behavior, mandatory principal behavior and restrictive principal behavior indicate that teachers give consistent answers about the organizational climate. When the relationship between school administrators' distributed leadership practice skills and organizational climate is examined; According to the findings, it was seen that there is a moderate positive relationship between the supportive principal behavior, sincere teacher behavior and collaborative teacher behavior sub-dimensions of the organizational climate and the distributed leadership support, supervision and teamwork subdimensions.