Ortaöğretim kurumu müdürlerinin duygusal zekâları ile karizmatik liderlik özellikleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı öğretmen algılarına göre, ortaöğretim okulu müdürlerinin duygusal zekâ becerileri kullanma düzeyleri ile karizmatik liderlik becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini Yozgat ili Merkez ilçede bulunan 19 ortaöğretim kurumunda 2019-2020 yılında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmaya bu okullarda çalışan 249 öğretmen katılmıştır. Veriler, "Kişisel Bilgi Formu", "Duygusal Zekâ Ölçeği" ve "Karizmatik Liderlik Ölçeği" yardımı ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler, SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen öğretmenlerin demografik özellikleri hakkında yapılan tanımlayıcı istatistikî analizler için frekans ve yüzde alma teknikleri kullanılmıştır. Verilerin dağılım özellikleri belirlenmiştir. İki değişken arasında var olan ilişki durumunu belirlemek amacıyla Mann Whitney U, ikiden fazla değişken arasında var olan ilişkileri belirlemek amacıyla Kuruskal Wallis-H testi tekniği kullanılmıştır. Duygusal zekâ ile karizmatik liderlik arasındaki ilişki Spearman Korelâsyon Analizi ile incelenmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde; araştırmaya dâhil edilen öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin duygusal zekâ kullanma becerilerini orta düzeyde karizmatik liderlik davranışlarını da orta düzeyde gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin duygusal zekâ kullanma düzeyleri ile karizmatik liderlik davranışları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen algılarına göre okul yöneticileri, karizmatik liderlik boyutlarından üye ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme, statükoyu sürdürmeme ve çevresel duyarlılık gösterme davranışlarını yüksek düzeyde gösterirken, sıra dışı davranışlar sergileme ve kişisel risk üstlenme davranışlarını daha düşük bir düzeyde göstermektedirler. Yine araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin duygusal zekâ becerilerini kullanmalarına yönelik öğretmen algıları öğretmenlerin demografik özelliklerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmazken, karizmatik liderlik algılarının öğretmenlerin cinsiyet ve yaş durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Çalışma sonunda ulaşılan bulgular ilgili alan yazına göre tartışılmıştır.

The very aim of this study is to examine the relationship between high school principals' levels of using emotional intelligence skills and charismatic leadership skills, according to teacher perceptions. The universe of the research consists of teachers working in 19 secondary education institutions in the central district of Yozgat province in 2019-2020. 249 teachers working in these schools participated in the research. The data were collected with the help of the "Personal Information Form", "Emotional Intelligence Scale" and the "Charismatic Leadership Scale". The data collected within the scope of the research were analyzed with the SPSS package program. Frequency and percentage techniques were used for descriptive statistical analyzes about the demographic characteristics of the teachers included in the research. The distribution characteristics of the data were determined. The Mann Whitney U test was used to determine the relationship between two variables, and the Kuruskal Wallis-H test was used to determine the relationships between more than two variables. The relationship between emotional intelligence and charismatic leadership was examined with the Spearman Correlation Analysis. Within the framework of the findings obtained; According to the perceptions of the teachers included in the research, it was concluded that school administrators showed their emotional intelligence skills at a medium level and their charismatic leadership behaviors at a medium level. It was concluded that there is a positive and significant relationship between school principals' levels of using emotional intelligence and charismatic leadership behaviors. According to perceptions of the teachers, school administrators show a high level of behaviors of showing sensitivity to member needs, not maintaining the status quo and showing environmental sensitivity from charismatic leadership dimensions, while exhibiting unusual behaviors and taking personal risks at a lower level. Again, according to the results of the research, while teacher perceptions of school principals' emotional intelligence skills do not differ significantly according to the demographic characteristics of teachers, charismatic leadership perceptions differ significantly according to the gender and age status of teachers. The results obtained from the field of the study are discussed on the basis of the relevant literature.