Öğretmen adaylarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Tükenmişlik insanlarla sürekli iletişim ve ekip çalışması gerektiren sektörlerde sıklıkla rastlanılan bir durum olmasının yanı sıra diğer sosyal gruplarda da görülmesi olasıdır. Alan yazında daha çok öğretmenlik, hemşirelik ve polislik gibi toplumsal beklenti çıtasının yüksek olduğu mesleklerin yol açtığı tükenmişlik incelense de koşulları ağır ve toplumun büyük bir bölümünü oluşturan öğrenciler de tükenmişlik yönünden ele alınmayı hak eden bir kesimdir. Meslek gruplarında görülen işinden soğuma, toplumdan uzaklaşma, isteksizlik, öfke, kaygı ya da duyarsızlaşma gibi davranış düzensizlikleri öğrencilerde de görülebilmektedir. Öğretmen adayları sadece lisans eğitimini başarıyla tamamlama kaygısı değil aynı zamanda mezuniyet sonrasında mesleğini yapmaya hak kazanmak için zorunlu tutulan Kamu Personeli Seçme Sınavını başarmak, işsizlik kaygısıyla başa çıkmak ve diğer bireysel kaygılarla da baş etmek zorundadır. Bu koşullar altındaki öğretmen adaylarının tükenmişlik yaşayıp yaşamadığı, yaşıyor ise tükenmişlik durum ve düzeylerinin hangi değişkenlere göre fark oluşturduğu sorunsalına dayandırılan bu çalışma Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenliği programlarında okumakta olan toplam 741 öğretmen adaylarının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin öğrenci versiyonu ile Araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizi betimleyici analiz, t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile gerçekleştirilmiştir. Tükenmişliğin öğrenim görülen bölüm için yapılan araştırma sonucuna göre Duyarsızlaşma alt boyutunda Sosyal Bilgiler öğretmenliğindeki öğretmen adaylarının Fen bilgisi öğretmenliğindeki adaylara göre daha tükenmiş hissettiği ve bu farkın istatistiksel olarak da anlamlı olduğu görülmüştür. Tükenme alt boyutunda 1.sınıf ve 3. Sınıf ile 1.sınıf ve 4.sınıf arasında fark istatistiksel olarak bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, Öğretmen Adayları, Kamu Personeli Seçme Sınavı.

Burnout is a common case in the sectors which require team work and getting into communication with people. However, it can also be observed in other social groups. Although the relevant literature mainly studies the burnout caused by teaching, nursing and being a policeman and the other professions from which the society has high expectations, students also deserve to be analyzed regarding their burnout levels since they form a great part of the society, and live and study under hard conditions. Behavioral changes including alienation from work, diverging from the society, unwillingness, anger, anxiety or desensitization, which are usually observed in professional workers, can also be seen in students. Pre-service teachers not only deal with the anxiety of completing their undergraduate education, but they should also handle the stress of passing the Public Personnel Selection Examination (PPSE) which is compulsory to gain the right of professional practice after graduation, the anxiety of unemployment and other personal problems. The aim of this study is to investigate whether or not pre-service teachers have burnout and PPSE has any influence on those who do. The research question is: "Does the Public Personnel Selection Examination have an effect on burnout feelings?" The study was conducted with 741 pre-service teachers who were studying in Science Teaching, Social Studies Teaching, Preschool Teaching and Classroom Teaching Departments. The study data were collected using Maslach Burnout Inventory Student Survey (MBI-SS) and a personal information form created by the researchers. The data were analyzed using descriptive analysis, t test and one-way ANOVA. According to research results in the sub-dimension onf depersonalization on the exhaustion for the departments of education it has seen meaningfully statistical of feeling thif defference from 1 to 3 and 1 to 4th class is more exhausted than other departments in applicants of social studies teaching as for science studies teaching applicant. Keywords: Burnout, pre-service teachers, Public Personnel Selection Examination.