Öğretmenlerin fen öğretiminde sanal gerçeklik kullanma niyetlerine ilişkin kavramsal bir modelin geliştirilmesi

Abstract

Günümüzde, teknoloji ve eğitim entegrasyonu ile ilgili olarak yapılan araştırmalar oldukça değerlidir. Sanal gerçeklik programları ise bilim ve teknoloji gelişiminin de etkisiyle günümüzde son derece önemli bir noktaya gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada fen bilimleri öğretmenlerinin sanal gerçeklik kullanma niyetleri üzerindeki faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu faktörleri belirlerken üç farklı model göz önüne alınmıştır. Bu modellerden; i) Teknoloji Kabul Modeli, ii) Planlanmış Davranış Teorisi ve iii) Öz Belirleme Teorisidir. Bu araştırma fen bilimleri öğretmenlerinin sanal gerçeklik kullanımı ile fen öğretim ortamını çeşitlendirecek eylemlerde bulunmalarına rehberlik edecek teorik ve pratik çıkarımları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, nicel araştırma yöntemleri arasında yer alan kesitsel tarama araştırma deseni kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın örnekleminde 298 fen bilimleri öğretmeni yer almaktadır. Hazırlanan ölçekler beşli Likert tipi olup 30 maddeden oluşmaktadır. Verilerin analizi sırasında; i) betimsel analizler, ii) doğrulayıcı faktör analizi ve iii) yol analizi kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliğinin hesaplanması için kullanılan Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı ve yapı geçerliğinin sağlanması için elde edilen değerlerin uygun olduğu tespit edilmiştir. Yol analiz sonuçlarına göre ilişki katsayıları (?) .22 - .37 aralığında yer almaktadır. Böylelikle çalışmada yer alan 13 hipotezin tamamının kabul edildiği sonucuna ulaşılmaktadır (p<.001). Araştırmadan elde edilen sonuçların öğretmenlere, program geliştiricilere ve araştırmacılara yol göstermesi beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Fen öğretimi, Öz belirleme teorisi, Planlanmış davranış teorisi, Sanal gerçeklik, Teknoloji kabul modeli.

Today, research on the integration of technology and education is highly valuable. Virtual reality programs have reached a significant point in today's world, influenced by advancements in science and technology. In this context, the study aims to identify factors influencing science teachers' intentions to use virtual reality. Three different models were considered to determine these factors; i) Technology Acceptance Model, ii) Theory of Planned Behavior, and iii) Self-Determination Theory. This research aims to provide theoretical and practical implications to guide science teachers in diversifying their science teaching environment using virtual reality. The study was conducted using a cross-sectional survey design, a method among quantitative research techniques. The sample of the study consists of 298 science teachers. The prepared scales are of the five-point Likert type and consist of 30 items. During the data analysis, i) descriptive analyses, ii) confirmatory factor analysis, and iii) path analysis were used. The Cronbach Alpha reliability coefficient used to calculate the reliability of the research and the obtained values ensuring structural validity were found to be appropriate. According to the path analysis results, the relationship coefficients (?) range from .22 to .37. Thus, all 13 hypotheses in the study were concluded to be accepted (p<.001). It is expected that the results obtained from the research will guide teachers, curriculum developers, and researchers. Keywords: Science teaching, Virtual reality, Theory of planned behavior, Self-determination theory, Technology acceptance model.