Örgütsel demokrasi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide etik liderliğin düzenleyici etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, sendika üyesi memurların sendikal demokrasi algısı ile sendikal bağlılıkları arasındaki ilişkide etik liderlik algısının düzenleyici rolünü belirlemektir. Nicel alan araştırması niteliğinde çalışma yapılmış olup, araştırmanın evrenini Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolunda faaliyet gösteren ve hizmet kolunda yetkili sendika konumunda olan Tarım-Orman Çalışanları Birliği Sendikası (Toç Bir-Sen)'in üyeleri oluşturmaktadır. Bu kapsamda sendika üyelerinden anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini ankete katılan Toç Bir-Sen üyesi 2128 çalışan oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında hazır ölçeklerden oluşan anketler kullanılmıştır. Üyelerin örgütsel bağlılıklarını ölçmek için Meyer ve diğ. (1993) tarafından geliştirilen ve Dağlı ve diğ. (2018) tarafından Türkçe'ye çevrilen ve 18 sorudan oluşan "Örgütsel Bağlılık Ölçeği", üyelerin örgütsel demokrasi algılarını ölçmek için Geçkil ve Tikici (2013) tarafından geliştirilen ve 28 sorudan oluşan "Örgütsel Demokrasi Ölçeği" ve yine üyelerin etik liderlik algılarını ölçmek için Brown ve diğ. (2005) tarafından geliştirilen ve Tuna ve diğ. (2012) tarafından Türkçe'ye çevrilen 10 sorudan oluşan "Etik Liderlik Ölçeği" kullanılarak katılımcı anketi oluşturulmuştur. Anketlere verilen cevaplar SPSS paket programı vasıtası ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, sendika üyelerinin örgütsel demokrasi algıları ile örgütsel bağlılıkları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin var olduğu, etik liderlik algıları ile örgütsel bağlılıkları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin var olduğu, örgütsel demokrasi algısı ile etik liderlik algıları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkinin var olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca sendika üyelerinin örgütsel demokrasi algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkide etik liderliğin anlamlı ve pozitif yönlü düzenleyici etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Dolayısı ile araştırmanın tüm hipotezleri doğrulanmıştır. Bu sonuçlara göre, sendika yöneticilerinin etik davranışlar sergilemeleri, aldıkları kararların ve uygulamalarının etik kurallara uygun olmasına özen göstermeleri, yönetim ve karar alma süreçlerinin tamamında demokratik tutum ve davranış sergilemeleri sendika üyelerinin sendikal bağlılıklarına pozitif yönde etki edecektir. Çalışma sonuçlarının, örgütsel bağlılık ile etik liderlik arasındaki ilişkiyi ve örgütsel demokrasi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi inceleyen literatür çalışmalarına ait sonuçları desteklemesi nedeni ile literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca literatürde etik liderlik ile örgütsel demokrasi arasındaki ilişkiyi ve örgütsel demokrasi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide etik liderliğin düzenleyici etkisi olup olmadığını inceleyen çalışmalara rastlanılmamış olması bu çalışma sonuçlarını literatüre sağlayacağı katkı açısından daha da önemli kılmaktadır. Araştırma sonuçlarının çalışma hayatının en önemli örgütsel yapılarından biri olan sendikalara da yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Örgütsel demokrasi, örgütsel bağlılık, etik liderlik, sendika

The main purpose of this study is to determine the regulatory role of ethical leadership perception between union members in the relationship with perception of union democracy and union loyalty. The study was conducted as a quantitative field research and the population of the research consists of the members of the Union of Agriculture-Forestry Employees (Toç Bir-Sen), which operates in the Agriculture and Forestry Service Branch and is the authorized union in the service branch. In this context, data were collected from the union members by questionnaire method. The sample of the research consists of 2128 employees who are members of Toç Bir-Sen. Within the scope of the research, questionnaires consisting of ready-made scales were used. The participant questionnaire was created by using the "Organizational Commitment Scale" consisting of 18 questions developed by Meyer et al. (1993) and translated into Turkish by Dağlı et al. (2018) to measure members' organizational commitment, the "Organizational Democracy Scale" consisting of 28 questions developed by Geçkil and Tikici (2013) to measure members' perceptions of organizational democracy, and the "Ethical Leadership Scale" consisting of 10 questions developed by Brown et al. (2005) and translated into Turkish by Tuna et al. (2012) to measure members' perceptions of ethical leadership. The answers given to the questionnaires were interpreted through SPSS package program. As a result of the research, it was determined that there is a positive and significant relationship between union members' perceptions of organizational democracy and organizational commitment, there is a significant and positive relationship between their perceptions of ethical leadership and organizational commitment, and there is a significant and positive relationship between their perceptions of organizational democracy and their perceptions of ethical leadership. In addition, it was determined that ethical leadership has a significant and positive moderating effect on the relationship between union members' perceptions of organizational democracy and organizational commitment. Therefore, all hypotheses of the study were confirmed. According to these results, union leaders' displaying ethical behaviors, taking care that their decisions and practices comply with ethical rules, and displaying democratic attitudes and behaviors in all management and decision-making processes will positively affect union members' union loyalty. It is thought that the results of the study will contribute to the literature as they support the results of the literature studies examining the relationship between organizational commitment and ethical leadership and the relationship between organizational democracy and organizational commitment. In addition, the fact that there are no studies in the literature examining the relationship between ethical leadership and organizational democracy and whether ethical leadership has a regulatory effect on the relationship between organizational democracy and organizational commitment makes the results of this study even more important in terms of its contribution to the literature. It is thought that the results of the research will also be guiding for unions, one of the most important organizational structures of working life. Keywords: Organizational democracy, organizational commitment, ethical leadership, union