Örgütsel demokrasinin örgütsel sinizm üzerine etkisinin analizi: Afganistan'daki devlet eğitim kurumları örneği

Abstract

Bu çalışmada, Afganistan'daki devlet eğitim kurumlarında örgütsel demokrasinin örgütsel sinizme etkisi Bamyan İli örneğinde analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bamyan İlinin çalışma için örnek olarak seçilmesinde ildeki eğitim kurumları ile olan iletişim kolaylığı ve veri akışının sağlanabilir olması etkili olmuştur. Bu amaç doğrultusunda çalışmada Afganistan'ın Bamyan İlindeki devlet eğitim kurumlarında 2023 yılı bahar döneminde görev yapan öğretmenler çalışmanın evrenini oluşturmuştur. Evren içinde rastgele seçilen 500 katılımcıya anketler dağıtarak çalışmanın uygulama aşaması gerçekleştirilmiştir. Toplamda 341 öğretmen anketleri doldurmuş, ancak bu dönüşler arasında 41 eksik anket olduğu tespit edilmiştir. Analiz için kullanılan veri seti, eksiksiz ve doğru cevapları içeren 300 öğretmenin verilerini içermektedir. Bu örneklemin, nicel bir araştırma deseni temelinde çalışmanın analiz aşamasında kullanıldığı belirtilmektedir. Elde edilen veriler, SPSS 28.00 ve AMOS 26.00 paket programı bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, Bamyan İl'indeki öğretmenlerin örgütsel demokrasi algıları ile demografik değişkenler arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Cinsiyete göre yapılan t-test analizi sonuçları, duyuşsal ve bilişsel sinizm boyutları arasında anlamlı bir fark olmadığını gösterirken, davranışsal sinizm boyutunda ise erkekler ile kadınlar arasında anlamlı bir fark saptanmıştır P (0.038). Medeni duruma göre ölçek alt boyutları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. "Duyuşsal Sinizm" boyutundaki tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre, yaş gruplarına göre anlamlı farklar tespit edilmiştir. Özellikle 20-25 yaş ile 26-30 yaş, 31-35 yaş ve 36 yaş üstü yaş grupları arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Gelir seviyelerine göre ise sadece belirli gruplar arasında anlamlı farklar bulunmuştur. "1000-5000 AFN" gelir grubu ile "6000-10000 AFN" ve "11000-15000 AFN" gelir grupları arasında anlamlı farklar saptanmıştır. Diğer gelir grupları arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Yapılan yapısal eşitlik analizi sonuçları, örgütsel demokrasinin özellikle "Şeffaflık" ve "Adalet" alt boyutlarının davranışsal, bilişsel ve duyuşsal sinizm üzerinde anlamlı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. "Şeffaflık" alt boyutunun davranışsal sinizm üzerindeki etkisi için P (0.029), bilişsel sinizm için P (0.027) ve duyuşsal sinizm için P (0.021) olarak hesaplanmıştır. "Adalet" alt boyutunun davranışsal sinizm üzerindeki etkisi için P (0.027), bilişsel sinizm için P (0.030) ve duyuşsal sinizm için P (0.033) olarak belirlenmiştir. Bu bulgular, örgüt içi sinizmle mücadelede "Şeffaflık" ve "Adalet" alt boyutlarının güçlendirilmesinin etkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Afganistan, Bamyan, Eğitim kurumları, Örgütsel demokrasi, Örgütsel sinizm

In this study, the impact of organizational democracy on organizational cynicism in government educational institutions in Afghanistan was analyzed, using the example of Bamiyan Province. The selection of Bamiyan Province as the study area was influenced by the ease of communication with educational institutions in the province and the feasibility of data collection. The study focused on teachers working in state educational institutions in Bamiyan Province as the target population in the spring semester of 2023. A total of 500 participants were randomly selected from this population and surveys were distributed to them for the implementation of the study. In total, 341 teachers completed the surveys, but 41 incomplete surveys were identified among the responses. The dataset used for analysis comprised data from 300 teachers with complete and accurate responses. This sample was utilized in the analysis phase of the study, based on a quantitative research design. The collected data were analyzed using SPSS 28.00 and AMOS 26.00 software, employing independent t-tests, one-way ANOVA, correlation analysis, and structural equation modeling. The research findings indicated that there was no significant relationship between teachers' perceptions of organizational democracy and demographic variables in Bamiyan Province. The t-test analysis by gender showed no significant difference between affective and cognitive cynicism dimensions, while a significant difference was found in the behavioral cynicism dimension between males and females (P = 0.038). No significant differences were found among sub-dimensions based on marital status. One-way ANOVA results for the "Affective Cynicism" dimension revealed significant differences among age groups, particularly between the 20-25, 26-30, 31-35, and above 36 age groups. Regarding income levels, significant differences were observed only between specific groups: the "1000-5000 AFN" income group and the "6000-10000 AFN" and "11000-15000 AFN" income groups. Structural equation modeling results indicated that organizational democracy, particularly the sub-dimensions of "Transparency" and "Justice," had significant effects on behavioral, cognitive, and affective cynicism. The effect of the "Transparency" sub-dimension on behavioral cynicism was calculated with P = 0.029, for cognitive cynicism with P = 0.027, and for affective cynicism with P = 0.021. The effect of the "Justice" sub-dimension on behavioral cynicism was determined with P = 0.027, for cognitive cynicism with P = 0.030, and for affective cynicism with P = 0.033. These findings indicate that improving the sub-dimensions of "Transparency" and "Justice" can be useful in preventing organizational cynicism. Keywords: Afghanistan, Bamiyan, Educational institutions, Organizational democracy, Organizational cynicism