Tef [Eragrostis tef (Zucc.) Trotter] bitkisi tohumlarının in vitro ve ex vitro şartlarda çimlendirilmesi

Abstract

Alternatif tahıl olarak üretilen tef (Eragrostis tef (Zucc.) Trotter) bitkisinin tohumları çalışmamızda materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmanın amacı in vitro ve ex vitro şartlarda tef bitkisinde çimlenme günü, çimlenme hızı, çimlenme gücü, bitki boyu, yaprak sayısı, kardeş sayısı, başaklanma günü ve başak boyu parametrelerin incelenmesi olmuştur. In vitro çimlendirmede dört farklı uygulama (MS ortamı, üç gün karanlıkta bekletilen+MS ortamı, % 5 agar ile katılaştırılmış ortamı, üç gün karanlıkta bekletilen+% 5 agar ile katılaştırılmış ortamı); ex vitro çimlendirmede ise iki farklı uygulama (direkt toprağa ekim, 24 saat hidropriming+ekim) denenmiştir. Sonuç olarak, en erken çimlenme ex vitro şartlarda 10 saat süre ile 24 saat hidropriming+ekimde gerçekleşmiştir. En hızlı çimlenme dördüncü gün sonunda üç gün karanlıkta bekletilen+% 5 agar ile katılaştırılmış ortamında gözlemlenmiştir. Çimlenme gücü ise en fazla sekizinci gün sonunda 24 saat hidropriming+ekim uygulamasından elde edilmiştir. Dört aylık gözlemler sonunda ise, en uzun bitki boyu (30.70 cm) MS ortamında (in vitro şartlarda), en fazla yaprak sayısı (5.9 adet) ve en fazla kardeş sayısı (3.25 adet) ise % 5 agar ile katılaştırılmış ortamında gözlemlenmiştir. En erken başaklanma süresi 104 gün ve en uzun başak boyu 15.7 cm ile ex vitro şartlarda direkt toprağa ekilen tohumlarda gözlemlenmiştir. Elde edilen sonuçlar tef bitkisinin ticari üretim için büyük önem arz etmektedir.

The seeds of tef (Eragrostis tef (Zucc.) Trotter), which are produced as alternative cereals, were used as material in this study. The aim of this study was to investigate the germination day, germination speed, germination power, plant height, number of leaves, number of sibling, spike day and spike length in tef in vitro and ex vitro conditions. In vitro germination was carried out on four different media (MS medium, three days of dark pretreatment + MS medium, a medium solidified with 5 % agar, three days of dark pretreatment + a medium solidified with 5 % agar); Ex vitro germination was carried out in two different ways (direct sowing in soil, seed hydropriming for one day followed by sowing) The aim of this study was to investigate the germination day, germination speed, germination power, plant height, number of leaves, number of sibling, spike day and spike length in tef grown under in vitro and ex vitro conditions. The earliest germination occurred in ex vitro conditions on seeds that were kept in water for 10 h a day. The fastest germination was observed at the end of the fourth day in dark pretreatment + a medium solidified with 5 % agar water for three days. Germination power was obtained from hydropriming + planting one day at the end of the eighth day. At the end of the four-month observations, the longest plant length (30.70 cm) was observed on MS medium (in vitro conditions), the maximum number of leaves (5.9) and the maximum number of sibling (3.25) were observed on a medium solidified with 5 % agar. The earliest observation of spike was 104 days and the longest spike length was 15.7 cm. The results obtained are of great importance for the commercial production of the tef plant.