Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının söz varlığı açısından değerlendirilmesi: Salih Hikâye Serisi örneği

Abstract

Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ve kültür tanıtımında söz varlığının önemi, bu araştırmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı; yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarında yer alan deyim, atasözü, kalıp söz, ikileme, ünlem ve özel isimlerden oluşan söz varlığını; hikâye kitaplarında yer alan kelimelerin kullanım sıklığını ve yaygınlığını ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının tamamı oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise; PİKTES Projesi kapsamında hazırlanan Salih Hikâye Serisi: Salih Okula Başlıyor, Salih Evde, Salih Köyde, Salih'in Seyahat Günlüğü, Salih Oyun Oynuyor, Salih Hasta, Salih'in Bayram Ziyareti, Salih'in Bir Günü, Salih Çarşıda ve Salih Tabiat ve Hayvan Müzesinde adlı 10 hikâye kitabı ve hikâye kitaplarında yer alan etkinlikler oluşturmaktadır. Bu hikâyeler ve hikâyelerde yer alan etkinlikler kelime sıklığı ve söz varlığı bakımından incelenmiştir. Araştırmada "doküman incelemesi yöntemi" kullanılmıştır. Hikaye kitapları PİKTES Projesi'nin internet sayfasından indirme yoluyla elde edilmiştir. Hikâye metinleri bilgisayar ortamına aktarılıp, yazım hataları kontrol edilmiştir. Kelime sıklıklarını belirleyebilmek amacıyla kelimeler çekim eklerinden arındırılmıştır. Birleşik kelimeler, atasözleri, deyimler, ilişki sözleri tek bir kelime sayılması için düzenlenmiştir. Hikâye kitaplarının kelime sıklığını belirlemek için Cibakaya 2.0 programı kullanılmıştır. Her hikâye kitabının kelime sıklık listesi oluşturulmuş ve oluşturulan sıklık listelerinden, söz varlığı unsurlarının kullanım sıklıkları, toplam kelime içindeki kullanım sıklığı ve hikâyelerin toplam kelime sayıları tablolarda yer almıştır. Elde edilen veriler yorumlanmış, söz varlığı unsurlarının hikâye metinlerinde bulunma durumları incelenmiş ve hikâye metinlerinin ikilemeler, ünlemler ve atasözleri gibi bazı söz varlığı unsurları açısından eksik olduğu tespit edilmiştir. Salih Hikâye Serisi'ne ait hikâyelerde atasözüne rastlanmamış, diğer söz varlığı unsurlarının da yer alma durumu bulgular kısmında ele alınmıştır. Çalışmanın sonunda elde edilen verilere göre yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının sözcük sayıları ve sıklık oranları bakımından seviyelere uygun olarak düzenlenmesi gerektiği, hikâye kitaplarının hangi yaş grubuna ve hangi dil seviyesine uygun olduğunun belirtilmesi, söz varlığı unsurlarının kullanımının hikâye kitaplarında çeşitlendirilebileceği ve arttırılabileceği gibi önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Salih Hikâye Serisi, Söz Varlığı, Türkçe Öğretimi, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi.

The importance of vocabulary in teaching Turkish as a foreign language and promoting culture is the starting point of this research. The aim of the study was determined as to reveal the vocabulary consisting of idioms, proverbs, formulaic words, reduplication, exclamation and proper nouns in the storybooks used in teaching Turkish as a foreign language, and to reveal the frequency and prevalence of the words in the storybooks. constitutes the whole. The sample of the study is; Salih Story Series prepared within the scope of PİKTES Project: Salih Begins School, Salih is at Home, Salih is in the Village, Salih's Travel Diary, Salih is Playing a Game, Salih is Patient, Salih's Holiday Visit, Salih's One Day, Salih is in the Bazaar and Salih is in the Nature and Animal Museum named it consists of 10 story books and activities in story books. These stories and the activities in the stories were examined in terms of word frequency and vocabulary. In the research, "document analysis method" was used. The storybooks were obtained by downloading from the PİKTES Project website. The story texts were transferred to the computer environment and spelling errors were checked. In order to determine the frequency of the words, the words were freed from inflectional suffixes. Compound words, proverbs, idioms, relationship words are arranged to be counted as a single word. Cibakaya 2.0 program was used to determine the word frequency of the storybooks. The word frequency list of each story book was created and the frequency of use of the vocabulary elements, the frequency of use in the total word and the total number of words of the stories were included in the tables. The data obtained were interpreted, the presence of the vocabulary elements in the story texts was examined and it was determined that the story texts were missing in terms of some vocabulary elements such as reduplications and exclamations. It was determined that no proverbs were found in the stories belonging to the Salih Story Series, and the presence of other vocabulary elements was discussed in the findings section. According to the data obtained at the end of the study, suggestions were made such as that the story books used in teaching Turkish as a foreign language should be arranged in accordance with the levels in terms of the number of words and frequency ratios, it should be stated that the story books are suitable for which age group and which language level, the use of vocabulary elements can be diversified and increased in the story books. Keywords: Salih Story Series, Vocabulary, Teaching Turkish, Teaching Turkish As A Foreign Language