Urartu siyasi tarihi ve devlet dini

Abstract

Yerli ve yabancı birçok bilim adamı Urartu Krallığı'nın idare şeklini teokratik ve merkeziyetçi bir düzen olarak tanımlarlar. Teokrasi siyasi otoritenin, tanrının temsilcileri olduklarına inanılan yöneticilerin elinde bulunduğu siyasi düzen ve din erki olarak tanımlanır. Bu terim daha sade bir anlatımla, dine dayalı yönetim biçimi demektir. Eskiçağ devletlerinin çoğunda teokratik yönetimin izlerine rastlanır. Bu devletlerden biri Urartulardır. Urartu Krallığı'nın tarihi hakkında bilgi sahibi olduğumuz verilerin çok önemli bir kısmı dini kaynaklardan ibarettir. Urartu yazıtları tanrıların anıldığı ifadelerle başlar ve yine bu ifadelerle son bulur. Urartu kralları, gerek siyasal gerekse askeri faaliyetlerini tanrılarının hoşnutluğunu ve memnuniyetini kazanmak için gerçekleştirmişlerdir. Bu durum Urartu Krallığı'nın siyasal yapısında dine ne kadar önem verdiğini gösterir. Böylece krallığın yönetim sisteminde din ön plana çıkmış ve yönetim şeklini büyük ölçüde etkilemiştir. Urartuların merkezi otoritesi başlangıçta olmasa bile, krallık güçlendikçe gücünü dinden almıştır. Urartu kralları da diğer Anadolu kralları gibi yaptıkları işleri tanrıları adına icra ediyorlar, onlara kurbanlar sunuyorlar ve tapınaklar inşa ediyorlardı. Hatta Urartu krallarının askeri seferleri zaferle sonuçlanmışsa, bunun tanrıların sayesinde elde edildiğine inanılıyordu. Bu çalışma ile Urartu devlet teşkilatı ve Urartu dini arasındaki bağlantı ortaya konularak, devlet yapısında dinin ne derece etkili olduğu vurgulanmak istenmiştir.

Many scientists in Turkey and abroad define the way of Urartian Kingdom as a theocratic and centralized order. Theocratic is defined as the political order and power of religion held by the rulers of the political authority who is believed to be representatives of God. More simply this term means religion-based monagement format. In most of Ancient states traces of theocratic leadership is found. One of these states is Urartian. Most of the informations consist of religious sources about the history of the kingdom of Urartian. The inscription of Urartian begins with the phrases which are remembered with Gods and finish with these phrases again. Urartian kings achieve both their political and military activitres to gainthe satisfaction and pleasure of their Gods. This case shows how Urartian Kingdom cares religion in its political structure. So in the kingdom's management system, religion stands out, and it highly affects the method of management. Even if the central authority of the Urartians was not initially, as the kingdom strengthens, it has taken its power from religion. Kings of Urartians well as other kings of Anatolia perform their work on behalf of their Gods, sacrifice them and construct temples. Even when the militory expedition of the kings of Urartian resulted in victory, it was believed to have been achieved by the Gods. With this work by putting the connection between Urartian state organization and Urartian religion, the importance of religion in the state structure is wanted to be empnasized.