Yetişkin bireylerin kendi kendine ilaç kullanım özellikleri

Abstract

Kendi kendine ilaç kullanımı dünya çapında yaygın bir Halk sağlığı sorunudur. Çalışmada yetişkin bireylerin kendi kendine ilaç kullanımı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı nitelikte yapılan çalışma, Kırşehir'in Mucur ilçesindeki bir Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı 160 yetişkin birey ile yürütülmüştür. Araştırmada verileri, literatüre dayalı geliştirilen 27 soruluk anket formuyla toplanmıştır. Verilerin analizinde, sayı, yüzde, ortalama ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Araştırmada bireylerin %40,6'sı kadın olup yaş ortalaması 29,10±8,54'tür. Bireylerin %23,1'inin doktor tarafından tanılanmış mevcut kronik hastalığı olduğu, %23,8'inin düzenli ilaç kullandığı ve günlük kullanılan ilaç sayısı ortalamasının 1,20±1,72 olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan yetişkin bireylerin yarıdan fazlasının (%68,8) kendi kendine ilaç kullandığı, ağrı kesicinin bireyler tarafından en çok kullanılan ilaç olduğu ve kendi kendine ilaç kullanımının ilk sebebi önceden aynı ilacı kullanma olarak belirlenmiştir. Bireylerin yaş grupları, cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, algılanan gelir durumu, aile yapısı ve birlikte yaşanılan kişiler ile kendi kendine ilaç kullanımı arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Eğitim düzeyi yüksekokul ve üzeri olan bireylerin kendi kendine ilaç kullanımının daha fazla olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bireylerin sosyal güvence durumu, sağlık kurumuna ulaşmada sorun yaşama durumu, doktor tarafından tanılanmış mevcut kronik hastalığı olma durumu ve düzenli ilaç kullanımına göre kendi kendine ilaç kullanımı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Evde eczane dolabında, buzdolabında ya da dolapta ilaç bulunduran bireylerin kendi kendine ilaç kullanım oranının daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,05). Yetişkin bireylerin, kendi kendine ilaç kullanma oranı oldukça yüksektir. Anahtar Kelimeler: İlaçlar, kendi kendine ilaç kullanımı, yetişkin birey.

Self-medication is a world-wide common community health problem. In this study, it is aimed to research self-medication of adult ındividuals and factors affecting on it. Descriptive research study has been carried out on 160 adult ındividuals registered to a Family Health Center of Mucur District of Kırşehir. Research data has been gathered by using 27 question survey form that was developed based on literature. Number, percentage, average and chisquare tests were used in data analysis. %40,6 of individuals in research are women with avereage age of 29,10±8,54. It was determined that %23,1 of individuals has chronic illness diagnosed by doctor, %23,8 regularly take medication and average number of medication taken daily is 1,20±1,72. It was determined that more than half (%68,8) of the participants self-medicate, pain killers are the most common medications used by individuals and the primary reason for self-medication is usage of the same medicine beforehand. Not any meaningful relation between self-medication and age groups, sex, marital status, employment status, percieved income status, family structure and cohabitants of the individuals has been detected. It was found that self-medication among individuals with education level of college degree and higher is more common (p<0,05). Not any meaningful relation has been determined between self-medication and social security state of an individual, problem in access to healthcare or having chronic illness diagnosed by doctor. It was found that selfmedication ratio of individuals keeping medicines in medicine chest, refrigerators or cupboard at home is higher (p<0,05). Adults have a high rate of self-medication. Keywords: Adult individual, medcine, self-medication