12 -72 Ay Arası Çocuklarda Ekran Maruziyeti Ve Anne Depresyonu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Abstract

Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle ekran hayatımızın bir parçası haline geldi. Çocuk sağlığı fiziksel, duygusal ve psikolojik olarak maruz kaldığı ekrandan etkilenmektedir. Çocuklardaki ekran kullanımı ile anne depresyonu arasında ilişki olabilir. Ekranın olumsuz etkileri açısından anneleri ve bakım verenleri bilinçlendirmek hemşirelerin görevlerinden biri olmalıdır. Bu tez çalışması; 12-72 ay arası çocuklarda ekrana maruz kalınan süreyi ve bu duruma anne depresyonunun etkisinin olup olmadığını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Türkiye’nin Orta Anadolu Bölgesindeki Kırşehir il merkezine bağlı on bir Aile Sağlığı Merkez’inden 18-49 yaş aralığındaki 329 anneye uygulanmıştır. Araştırmanın verileri; anne ve çocuğa ait soruları içeren veri toplama formu ve Beck Depresyon Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler değerlendirilirken, sürekli değişkenlerin normal dağılıma uyup uymadığı Shapiro Wilk Testi ile değerlendirilmiş; normal dağılıma uyan verilerin tanımlayıcı istatistikleri ortalama ± standart sapma olarak verilmiştir. İstatistiksel önemlilik düzeyi p≤0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma kapsamındaki annelerin % 50,5’inin 25-34 yaşları arasında, %55,3’ünün çalışmadığı, çalışanların %51,7 si gündüz vardiyasında çalıştığı ve %61,4’ünün çocuk bakımında yardım aldığı belirlenmiştir. Ailelerin evlerinde televizyon ve akıllı telefon bulunma sıklığı %100dür. Annelerin %66,0’ı çocuk ekran süresini denetlerken %60,5’i ekran içeriğini de denetlemektedir. İki çocuğu olan annelerin %100’ü ikinci çocukları olduktan sonra ilk çocuğun ekran süresinde artış olduğunu belirtmişlerdir. Annelerin Beck Depresyon Ölçeğinden aldıkları puanlara göre depresyon şiddetleri belirlendiğinde; %50,5’inin orta şiddette depresyona sahip olduğu görülmüştür. Annelerin çalışma durumuna göre ölçek toplam puanları karşılaştırıldığında çalışan anneler çalışmayanlara göre istatiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek puanlar almışlardır. (z=- 3,845, p=0,000). Beck Depresyon Ölçeği puan ortancaları yüksek olan annelerin çocuklarında günlük ekran süresi anlamlı biçimde yüksektir. (sırasıyla z= -4,553, p=0,000; z= -2,435, p=0,015). Araştırmanın sonucunda; 18-49 yaşındaki çalışan, iki çocuğa sahip olan ve Beck Depresyon Ölçeği puanı yüksek olan annelerin çocuklarında ekran maruziyet süresi diğer gruplara göre daha yüksek bulunmuştur.