Cumhuriyet’in İlk Yıllarından Günümüze Ders Kitaplarında Ahlak Eğitimi

Abstract

YİNİLMEZ AKAGÜNDÜZ, Seval, Cumhuriyet'in İlk Yıllarından Günümüze Ders Kitaplarında Ahlak Eğitimi, CTAD, Yıl 13, Sayı 26 (Güz 2017), s. 149-180. Bireyi daha iyiyi ya da arzu edilebilir şeyi ister hale getirme düşüncesi genelde eğitim ve özelde ahlak eğitiminin amaçlarındandır. Bu amaç doğrultusunda, iyi ve ahlaklı bireyler yetiştirmek için başta aile ve okul, sonrasında da toplumsallaşmanın kendisini somutlaştırdığı tüm mekânlarda bir nebze de olsa ahlak eğitiminin yapıldığı söylenebilir. Bireyi toplumsallaştırma araçlarından birisi olan eğitim ile okullarda toplumsal düzen yeniden üretilerek meşru siyasi bilinç yeni nesillere aktarılmak istenmekte ve bu amaç gerçekleştirilirken de ders kitaplarından özellikle yararlanılmaktadır. Eğitimin vazgeçilmez araçlarından olan ders kitapları aracılığıyla, ahlaki duyguları ve değerleri türdeş "iyi", "erdemli", aynı zamanda da "ahlaklı" bireyler yaratma isteği, pek çok dersin genel amacını oluştursa da ahlak eğitiminin özel amacıdır. Bu bağlamda, Türkiye'de ahlak eğitimi adı altında yapılan çalışmaların çoğunluğu "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi" ders kitaplarından hareketle yapılmaktadır. Ancak Türkiye'de ahlak eğitiminin geçmişinin ve bugünkü durumunun tam olarak incelenebilmesi için "DKAB" ve 1975 yılında yazılan "Ahlak" ders kitaplarının incelenmesi yetersizdir. Bu ders kitaplarının yanı sıra, ahlak eğitimiyle dolaylı olarak ilişkilendirilen "Yurt Bilgisi" ve "Yurttaşlık Bilgisi" ders kitaplarında da ahlak olgusunun incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada amaç, ahlaklı yurttaşlar yaratma sürecinin tarihsel gelişimini, ders kitapları başta olmak üzere, öğretim program ve mevzuatlardanndan hareketle, günümüz ahlaklı yurttaşların yetiştirilmesi için yapılan kurgulamaların anlaşılması bağlamında incelemektir

Years of Republic to Present, CTAD, Volume 13, Issue 26 (Fall 2017), pp. 149-180. The notion of leading individual to want the better or desirable one is one of the purposes of education and moral education in general and private manners, respectively. In the direction of this purpose, it could be said that moral education is provided first of all in family and school, and then in all kinds of places to some extent where socialization materializes itself in order to raise good and moral individuals. Rightful political consciousness is transferred to new generations as re-producing societal order in schools with education that is one of the tools to socialize an individual; furthermore textbooks are particularly used to achieve this purpose. Although desire to create “good”, “virtuous” and “moral” individual as moral feelings and values correspondents, by using textbooks that is one of the indispensable tools of education is general purpose of many lessons, it is the private purpose of moral education. In this context, the majority of the studies that is conducted under moral education in Turkey actually depends on “Religious Culture and Moral Education” textbooks. However, it is insufficient to analyze “DKAB” and “Moral” textbook, which has been written in 1975, in order to analyze the past and current situation of moral education in Turkey, comprehensively.Besides these textbooks, moral subject should be analyzed in textbooks of “Civics” that is indirectly associated with moral education. The purpose of this study is to have a role on understanding the historical development of raising moral citizens process in directions of notably textbooks, teaching programs and regulations, and currently employed efforts to raise today’s moral citizens