Kolektif şiddet eğilimlerinde üçüncü devlet müdahalesi: Afganistan örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, uzun süredir istikrarsız ve çatışma iklimi içerisinde bulunan Afganistan'da son dönemde yaşanan siyasi dönüşümün; etnik ve dini temelli çatışma iklimini güçlendirerek bölgesel istikrarsızlığı artırıcı bir çatışma sarmalı yarattığını ortaya koymaktır.Afganistan yönetimini 250 yıldır elinde bulunduran Peştunların, Şii ve Türk azınlıklara yönelik şiddet eylemlerinin arka planında iktidar mücadelesi yatmaktadır.Bu mücadelenin tarihsel arka planı ile iç çatışmaların temelinde yatan dinamikler ortaya konulurken yaşanan süreç ele alınarak günümüze kadar süregelen olaylar dizisi bağlamında Afganistan'daki istikrarsızlık ve çatışma ikliminin bölgesel etkileri sonucu Tahran Yönetimi üzerinde yarattığı güvenlik ikilemi neticesinde İran'ın Afganistan'a yönelik olası bir müdahalesi değerlendirilmektedir. 50 bin kişiden kurulu ve İran'a bağlı paramiliter yapı olan Fatimiyyun Tugayı'nın; Afganistan'da etnik ve dini temel dayalı yeni bir iç çatışma neticesinde Hazara Toplumu'nun Taliban tarafından katliama maruz kalması durumunda Tahran yönetimi tarafından Afganistan'da görevlendirileceği düşünülmektedir. İran'ın dolaylı müdahalesi sırasında yaşanan iç savaşın Fatimiyyun Tugayı lehine sonuçlandırılması adına İran'ın doğrudan askeri müdahalesi de söz konusudur.İran ve Afganistan arasında yaşanacak olan savaş halinde ise istikrarsız olan Afganistan'daki çatışma iklimi yayılmacı etkisiyle bölgesel bir krize dönüşecek ve yeni göçmen hareketleri ile yeni insani krizler yaşanacaktır.

The aim of this study is to examine the recent political transformation in Afghanistan, which has been in an unstable and conflict climate for a long time; The aim is to reveal that it creates a spiral of conflict that increases regional instability by strengthening the climate of ethnic and religious conflict. The struggle for power lies in the background of the acts of violence against the Shiite and Turkish minorities of the Pashtuns, who have been in control of Afghanistan for 250 years. The historical background of this struggle and the dynamics underlying the internal conflicts are revealed. In the context of the series of events that have continued until today, a possible intervention of Iran in Afghanistan is evaluated as a result of the security dilemma created on the Tehran Administration as a result of the regional effects of the instability and conflict climate in Afghanistan. The Fatimiyyun Brigade, which is a paramilitary structure affiliated to Iran and consisting of 50 thousand people; It is thought that if the Hazara Society is exposed to massacre by the Taliban as a result of a new internal conflict based on ethnic and religious grounds in Afghanistan, it will be assigned to Afghanistan by the Tehran administration. In the event of a war between Iran and Afghanistan, the conflict climate in Afghanistan, which is unstable, will turn into a regional crisis with its expansionist effect, and new immigrant movements will result. There will be new humanitarian crises.