Fen bilimleri dersi odaklı öğrenci sorumluluk ölçeğinin geliştirilmesi ve ilkokul öğrencilerinin sorumluluk düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi odaklı sorumluluk düzeylerini belirleyebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesi ve geliştirilen ölçek kullanılarak öğrencilerin sorumluluk düzeylerinin çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma desenin benimsendiği araştırmada, genel tarama modellerinden tekil tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Kayseri ilinde yer alan üç merkez ilçede bulunan ilkokullarda 1575 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Likert tipi ölçek geliştirme modeli benimsenerek geliştirilen veri toplama aracının geçerlik-güvenirlik analizleri sonucunda toplam varyansın %50.83'ünü açıklayan, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .87 olan, 4 alt faktörden oluşan, 17 maddelik ölçek yapısı elde edilmiştir. Geliştirilen ölçek ile ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeyleri çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi odaklı sorumluluk düzeyleri; cinsiyete göre kız öğrenciler lehine, sınıf düzeyine göre 3. sınıf öğrencileri lehine, fen bilimleri dersi ilgi düzeyine göre dersi "sevenler" lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Ancak öğrencilerin fen bilimleri dersi odaklı sorumluluk düzeyleri; doğum sırası, kardeş sayısı, okul öncesi eğitim alma durumu, anne-baba eğitim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermemiştir.

This study aims to develop a valid and reliable measurement tool that may determine the responsibility levels of primary school third and fourth-grade students focused on science lessons and to examine the responsibility levels of the students in terms of various demographic variables with the developed scale. This study that has adopted a quantitative research design, a descriptive scanning model, one of the general scanning models, was used. The research was conducted with the participation of 1575 students in primary schools in three central districts in Kayseri province in the 2018-2019 academic year. As a result of the validity-reliability analysis of the data collection tool developed by adopting a Likert-type scale development model in the study, a 17-item scale structure with Cronbach Alpha internal consistency coefficient .87, consisting of 4 factors, was obtained, which explains 50.83% of the total variance. With the developed scale, the responsibility levels of third and fourth-grade primary school students were examined in terms of various demographic variables. According to the research findings the science lesson-oriented responsibility levels of primary school 3rd and 4th grade students differ significantly in favor of female students by gender, in favor of third grade students according to grade level, and in favor of "those who love the lesson" according to their level of interest in science. However, students' science lesson-oriented responsibility levels did not differ significantly in terms of birth order, number of siblings, pre-school education status, mother's education level and father's education level.