Genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin kişilik özelliklerinin anne baba tutumları ve kardeş ilişkileri açısından incelenmesi

Abstract

Genç yetişkinlik döneminde kişilik özelliklerinin (nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık, sorumluluk) incelendiği bu çalışmada cinsiyet, doğum sırası, kardeşle aynı cinsiyette olma, anne baba tutumu (anne sevgisi, anne kontrolü, baba sevgisi, baba kontrolü) ve kardeş ilişkileri (yetişkin duyguları, yetişkin davranışları, yetişkin bilişselliği, çocukluk duyguları, çocukluk davranışları, çocukluk bilişselliği) değişkenlerinin kişilik özelliklerini yordama güçlerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesinin Mühendislik-Mimarlık, Fen-Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinde öğrenim gören toplam 486 (279 kadın, 207 erkek) üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcılara ait kişisel bilgileri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu", kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla Bacanlı ve arkadaşları (2009) tarafından geliştirilen "Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi", anne baba tutumunu belirlemek amacıyla Sümer ve Güngör (1999) tarafından geliştirilen "Çocuk Yetiştirme Tutumları Ölçeği" ve kardeş ilişkilerini belirlemek amacıyla Öz-Soysal ve arkadaşları (2016) tarafından Türkçeye uyarlanan "Yaşam Boyu Kardeş İlişkileri Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS 25 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri olan cinsiyet, doğum sırası, kardeşle aynı cinsiyette olma, anne baba tutumu ve kardeş ilişkileri değişkenlerinin genç yetişkinlerde kişilik özelliklerini (nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk) yordayıp yordamadığını ortaya koymak için "aşamalı regresyon analizi" yapılmıştır. Cinsiyet ve kardeşle aynı cinsiyette olma değişkenleri kukla (dummy) değişkenler olarak tanımlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda sırasıyla baba sevgisi, kardeşle aynı cinsiyette olma ve cinsiyet değişkenlerinin nevrotizmi; çocukluk bilişselliği ve anne sevgisi değişkenlerinin dışadönüklüğü; çocukluk duyguları ve anne sevgisi değişkenlerinin deneyime açıklığı; çocukluk bilişselliği, anne sevgisi, anne kontrolü ve baba kontrolü değişkenlerinin yumuşak başlılığı; çocukluk bilişselliği, baba sevgisi ve çocukluk duyguları değişkenlerinin sorumluluğu anlamlı olarak yordadığı görülmüştür.

In this study, where personality characteristics (neuroticism, extraversion, openness to experience, agreeableness, responsibility) are examined in young adulthood, gender, birth order, being the same sex with the sibling, parental attitude (mother love, mother control, father love, father control) and sibling relationships (adult emotions, adult behaviors, adult cognition, childhood emotions, childhood behaviors, childhood cognition) variables reveal the power to procedurally procede personality traits is intended to be removed. The study group of the study consists of a total of 486 (279 female, 207 male) university students studying in the Faculties of Engineering-Architecture, Science and Letters, Education of Kırşehir Ahi Evran University in the 2022-2023 academic year. In the study, the "Personal Information Form" prepared by the researcher in order to collect the personal information of the participants, the "Adjective-Based Personality Test" developed by Bacanlı et al. (2009) in order to determine the personality characteristics, the "Child Raising Attitudes Scale" developed by Sümer and Güngör (1999) in order to determine the parental attitude, and the "Lifelong Sibling Scale" adapted to Turkish by Öz-Soysal et al. (2016) in order to determine sibling relationships Scale" was used. SPSS 25 package program was used for the statistical analysis of the data obtained within the scope of the research. A "progressive regression analysis" was performed to reveal whether the independent variables of the study, gender, birth order, being of the same sex with the sibling, parental attitude and sibling relationships predicted personality traits (neuroticism, extraversion, openness to experience, agreeableness, responsibility.) in young adults. Gender and sibling co-sex variables were defined as dummy variables. As a result of the analyzes, father love, being of the same sex with the sibling and neuroticism of gender variables respectively; extraversion of the variables of childhood cognition and mother love; openness to experience of variables of childhood emotions and mother love; soft-headedness of the variables of childhood cognition, mother love, mother control, and father control; Variables of childhood cognition, father love, and childhood emotions have been shown to significantly predict responsibility.