İzmir basınında İzmir'in işgal ve kurtuluşu üzerine bir inceleme (1922-1938)

Abstract

15 Mayıs 1919 ve 9 Eylül 1922 tarihleri İzmir için birer dönüm noktası oluşturmaktadır. İşgal, Yunanlıların 15 Mayıs'ta İzmir'e girmesiyle başlamış, yaklaşık üç buçuk sene sonra yine 9 Eylül'de İzmir'den atılmasıyla son bulmuştur. 15 Mayıs Yunanlıların anavatana saldırdığı kara günün yıl dönümü iken; 9 Eylül ise Türk ordusunun ilk hedefe vardığı ve vatanın kurtulduğu günün yıl dönümüdür. Bu itibarla bu günlerin kıymeti Türk milleti ve bilhassa İzmirliler için büyüktür. İzmir basını, bu önemli iki günün yıldönümlerinde işgal ve kurtuluşuna büyük ölçüde yer vermiştir. 15 Mayıs'ta gazeteler işgali hatırlatan, o günleri yad eden yazılar ve şiirlere yer vermiştir. Ayrıca kurtuluştan sonraki ilk yıllarda İzmir basınında büyük bir Yunan düşmanlığı dikkat çekerken, 1930'dan itibaren bakıldığında önemli ölçüde bir yumuşama görülmüştür. 9 Eylül'de çıkan gazeteler ise kurtuluşun hikâyesi, bayram hazırlıkları, kutlama törenleri, günün anlam ve önemi hakkında yazılar ve şiirler yazmışlardır. Ayrıca tüm bu başarıların baş mimarı olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e minnet ve şükranı dile getiren yazılarda gazetelerin başköşesinde yer bulmuştur. Böylelikle İzmir basını kaleme aldığı yazıları, ortaya koyduğu düşünce ve fikirleri ile 15 Mayıs ve 9 Eylül günlerinin anlaşılmasına ilişkin katkı sağlamıştır. Anahtar Kelimeler: ?zmir basını, 15 Mayıs, ?zmir'in i?gali, 9 Eylül, ?zmir'in kurtulu?u.

The dates May 15, 1919 and September 9, 1922 stand as a climax for Izmir. The invasion begins with the Greek army's entering in Izmir and ends with the elimination of the Greek army in Izmir, as well. September 9 is the anniversary of the event in which Turkish army reached at the first target and the motherland was liberated, while 15 May is the anniversary of the date in which Greeks attacked motherland. Regarding these, the value of these days is quite great for Turkish People and especially for the people in Izmir. Izmir Press gives great importance for these two dates as the anniversaries of invasion and liberation. On 15 May, newspapers spare columns for articles and poems reminding and memorizing these dates. Besides, while a great enmity against Greeks draws great attention during the first years following the Independence, a considerable fall in this enmity against Greeks is seen from 1930 on. The newspapers published on September 9 write articles and poems explaining the meaning and importance of the date, the story of independence, preparations for festival and celebration ceremonies. Also, Gazi Mustafa Kemal, the master builder of all these accomplishments, takes place in articles mentioning gratitude and praise of him in the seat of honour parts of the newspapers. Thus, Izmir Press contributes to the comprehension of these two dates by people by means of the thoughts and ideas written in articles. Keywords: Izmir Press, May 15, Invasion of Izmir, September 9, liberation of Izmir