Kırşehir-Mucurlu bir eğitimci: Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Baltacıoğlu

Abstract

İsmail Hakkı Baltacıoğlu; düşünce ve şahsiyetinden ödün vermeyen, alışılmışın dışında bir fikir ve aksiyon adamı. 28 Şubat 1886 yılından 1 Nisan 1978 yılına kadar süren uzun hayatında birçok önemli olaya şahitlik etti. Şahitlik ettiği olayları okuduğu eserlerle harmanlayarak kendi düşünce dünyasını oluşturdu. Osmanlı Devleti'nin en sıkıntılı yıllarına, bu dönemde yaşanan olumsuz durumların oluşturduğu kişisel, toplumsal ve zihinsel buhranlara bizzat şahit oldu. Şahitlik ettiği olaylar ve babasından aldığı terbiye onda millî şuurun oluşmasına sebep oldu. Tüm bu fikir ve duygu yoğunluğu içerisinde vatanı olan Osmanlı Devleti'nin çöküşünü saniye saniye gördü ve buna engel olmak için elinden geleni yapmaya çalıştı. Bunun için başta eğitim olmak üzere birçok konuda yazı kaleme aldı. Çağının ötesinde bir fikir ve düşünce yapısına sahip olan Baltacıoğlu, ülkenin içerisinde bulunduğu durumu çok iyi analiz etmiş ve bu dar boğazdan çıkmak için ortaya çıkış yolları atmıştır. Ortaya attığı çıkış yollarından belki de en önemlisi eğitim ile ilgili olan düşünceleriydi. Uygulanmakta olan eğitim sistemini bireysel farklılıklara önem vermediği, girişimciliğe imkân tanımadığı, öğrencinin özgüvenini ortadan kaldırdığı, yorumlama ve değerlendirmeden uzak ezbere dayalı olduğu için eleştirmiş ve ortaya İçtimai Mektep fikrini atmıştır. İçtimai Mektep fikriyle tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak istiyordu. Ayrıca Baltacıoğlu "İçtimai Mektep" düşüncesi ile okulu hayata hazırlık olarak görmüyor ve okulun hayatın ta kendisi olduğunu belirtiyordu. İkinci Meşrutiyet'in getirdiği özgürlük, devrim, çağdaşlaşma ve Türklük gibi birtakım yeni düşünce ve terimler, Kurtuluş Savaşı'yla birlikte daha bir anlam kazanarak olgunlaşmıştır. Yeni kurulan devletin savunduğu değerleri benimseyip savunan ve bu yeni devletin çağdaşlaşma düşüncesine yön vermek isteyen Baltacıoğlu aynı zamanda Türk kimlik, gelenek ve göreneklerine de bağlı kalmış ve onlardan ilham almıştır. Çok yönlü bir aksiyon adamı olan Baltacıoğlu, eğitimden kültüre, sanattan siyasete kadar birçok farklı alana ilgi duymuş ve bunları yeni kurulan devletin çağdaş anlayışı ve geleneklerimize uygun bir şekilde yorumlamaya çalışmıştır. Yeni kurulan devletin ilkelerine her ne kadar bağlı olsa da siyasilerin her istediğini yapmaması ve bazı konularda yaşadığı fikir aykırılıklardan dolayı bir süre görevden uzaklaştırılmasına rağmen çağdaş düşünce yapısından ve cumhuriyete olan bağlılığından vazgeçmedi. Cumhuriyetin ve cumhuriyet fikirlerinin iyi bir savunucu olmasına rağmen çeşitli menfaatler için şahsiyetinden ve fikirlerinden taviz vermemesi onu bu dönemin meşhur fikir adamlarından yapmadı. Çünkü o, doğru bildiğini söylemekten çekinmeyen bir aksiyon adamıydı. İsmail Hakkı Baltacıoğlu birçok farklı alanda eser vermiş olmasına karşın bu çalışma ile biz sadece İsmail Hakkı Baltacıoğlu'nun hayatını ve savunduğu eğitim görüşlerini ortaya koymaya çalıştık. Anahtar Kelimler: İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Eğitim, İçtimai Mektep

Ismail Hakki Baltacioglu is an extraordinary man of ideas and action who does not compromise on his thought and personality. He witnessed many important events in his long life, which lasted from February 28, 1886 to April 1, 1978. He created his own world of thought by blending the events he witnessed with the works he read. He personally witnessed the most troubled years of the Ottoman Empire and the personal, social and mental depressions caused by the negative situations experienced in this period. The events he witnessed and the upbringing he received from his father led to the formation of national consciousness in him. In all this intensity of ideas and emotions, he saw the collapse of his homeland, the Ottoman Empire, second by second, and tried to do his best to prevent it. For this, he wrote articles on many subjects, especially education. Baltacıoğlu, who has an idea and mentality beyond his time, has analyzed the situation in the country very well and has found ways to get out of this bottleneck. Perhaps the most important of the ways he came up with was his thoughts about education. He criticized the current education system because it did not give importance to individual differences, did not allow entrepreneurship, destroyed the self-confidence of the student which was also based on memorization and was far from interpretation and evaluation, and he came up with the idea of 'Social School'. He wanted to eliminate all these negativities with the idea of Social School. In addition, Baltacıoğlu, with the idea of "İçtimai Mektep", did not see school as a preparation for life and stated that school is life itself. Some new ideas and concepts such as freedom, revolution, modernization and Turkishness brought by the Constitutional Monarchy became more meaningful and matured with the War of Independence. Baltacıoğlu, who adopted and defended the values defended by the newly established state and wanted to direct the modernization thought of this new state, was also connected to and inspired by the Turkish identity, traditions and customs. A versatile man of action, Baltacıoğlu was interested in many different fields from education to culture, from art to politics, and tried to interpret them according to the contemporary understanding of the newly established state and our traditions. Although he was committed to the principles of the newly established state, he did not give up his modern mentality and loyalty to the republic, even though the politicians did not do whatever they wanted, and he was dismissed for a while. disagreements on some issues. Although he was a good defender of the Republic and its ideas, his uncompromising personality and ideas for various interests did not make him one of the famous intellectuals of this period. Because he was an action man who did not hesitate to say what he knew was right. Although İsmail Hakkı Baltacıoğlu has produced works in many different fields, with this study, we only focused to reveal the life of İsmail Hakkı Baltacıoğlu and his views on education. Keywords: İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Education, Social School