Mithat Paşa'nın Bağdat Valiliği ve Zevra Gazetesi (1. ve 50. sayılar arası)

Abstract

1869 yılında Sadrazam Ali Paşa ile yaşadığı anlaşmazlıklardan dolayı Bağdat valiliğine atanan Mithat Paşa, Bağdat'ta Zevra adlı bir vilayet gazetesi çıkartmıştır. Doğruluğu temel alan ve vilayetin ilk gazetesi olma özelliğine sahip olan Zevra, Türkçe ve Arapça olarak 1869-1917 yılları arasında yayınlanmıştır. Gazete, yayın hayatına başladığı ilk dönemlerde haftada bir gün yayınlanırken, 23 Temmuz 1869 tarihinden itibaren haftada iki gün yayınlanmaya başlamıştır. Zevra Gazetesi'nin ilk senesinin son sayısı 50. sayı olup, ikinci seneye kadar bir seneliği yetmiş, altı aylığı kırk kuruşa ve her bir nüshası altmış para olarak satılmıştır. 51. sayıdan itibaren gazete, haftada iki gün yayınlanmaya başlayınca yıllık abonelik ücreti yüz, altı aylık abonelik ücreti elli beş kuruşa çıkartılmıştır. Zevra Gazetesi, 1908 yılına kadar Türkçe ve Arapça olarak yayınlanırken, 1908-1912 yılları arasında sadece Türkçe olarak yayınlanınca halkın tepkisine neden olmuştur. Bu durum üzerine gazete, tekrardan Türkçe ve Arapça şekilde yayınlanmaya başlamıştır. Irak basın tarihinin başlangıcı sayılan Zevra Gazetesi, İngilizlerin Bağdat'ı işgal ettiği 1 Mart 1917 günü, 2607 numaralı sayı ile yayın hayatına son vermiştir. Bu çalışmada, Zevra Gazetesi'nin 1-50 sayıları değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bağdat Vilayeti, Bağdat ve Osmanlı basını, Midhad Paşa, Zevra,

Mithat Pasha, who was appointed as the Governor of Baghdad in 1869 due to his disagreements with the Grand Vizier Ali Pasha, published a provincial newspaper called Zevra in Baghdad. Based on accuracy and being the first newspaper of the province, Zevra was published between 1869-1917 in Turkish and Arabic. While the newspaper was published once a week in the first period of its publication life, it started to be published twice a week as of July 23, 1869. The last issue of the first year of the Zevra Newspaper was the 50th issue, and until the second year, it was sold for seventy cents for one year, forty kurus for six months, and sixty money each copy. As of the 51st issue, when the newspaper started to be published two days a week, the annual subscription fee was increased to one hundred and the six-month subscription fee to fifty-five cents. While Zevra Newspaper was published in Turkish and Arabic until 1908, it caused public reaction when it was published only in Turkish between 1908-1912. Upon this situation, the newspaper started to be published again in Turkish and Arabic. Zevra Newspaper, which is considered the beginning of the Iraqi press history, ended its publication life with the number 2607 on March 1, 1917, when the British occupied Baghdad. In this study, 1-50 issues of Zevra Newspaper were evaluated. Keywords: Zevra, Vilayet of Baghdad, Baghdad and Ottoman, press