Mithat Paşa'nın Bağdat Valiliği ve Zevra Gazetesi (Zevrâ Gazetesinin 49-100. sayılarına göre)

Abstract

Midhat Paşa, 19. yüzyılın ileri gelen devlet adamlarından birisidir. Araştırmalarda özellikle sadrazamlık dönemiyle ilgili bilgilerin yoğun olduğu görülmektedir. Fakat Tuna ve Bağdat valiliği sırasında göstermiş olduğu başarılar onun bu ehemmiyeti kazanmasında ve istikbalinin parlamasında ayrıca rol oynamıştır. Bu sebeple çalışmada Mithat Paşa'nın Bağdat valiliği döneminde yaptığı çalışmalar baz alınarak yaptığı katkılar gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. Zevra Gazetesi'nin 49-100. sayılarının incelenmesi sonucunda Midhat Paşa'nın 1869-1872 yılları arasında kısa bir süre yaptığı Bağdat Valiliği dönemine pek çok faaliyeti sığdırdığı anlaşılmıştır. Bu kapsamda Fırat Nehri yatağı temizlenmiş, yeni vapurlar alınarak nehir yolu ulaşımı canlandırılmıştır. Bölgesel gibi görülen bu faaliyet genel olarak Osmanlı Devleti'nin nehir yolu ulaşımında İngilizlerin üstünlüğünü kırmasını da vesile olmuştur. Bölgedeki aşiretler arası anlaşmazlıklara son verilerek asayiş sağlanmış, kur'a ile askere alma yönteminin uygulanmasıyla Altıncı Orduya düzenli askeri birlikler sağlanmıştır. Bunun yanında vergi ödemeyen bölgelerle mücadele edilerek, vergi oranlarda hiç artış yapılmamasına rağmen Mithat Paşa döneminde daha önce hiç toplanmadığı kadar vergi toplanabilmiştir. Emlak ve mülklerin tapuya geçirilmesiyle ilgilenilmiş ve miri arazinin halka dağıtımı suretiyle tarımın canlandırılması hedeflemiştir. Ayrıca bölgenin ileri gelenlerinin de desteği alınarak Bağdat'a bir Gureba Hastanesi bir tane de Rüştiye Mektebi kazandırılmıştır. Midhat Paşa'nın bu kadar kısa bir zaman dilimine bu kadar faaliyeti sığdırarak Osmanlı Devleti'nin bölgedeki otoritesini güçlendirmesi sebebiyle yapılan çalışmanın önemli olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı Zevra Gazetesi'nin 49-100. sayılarını baz alarak Mithad Paşa'nın valilik dönemine ve bu dönemde yapılan faaliyetlerin katkısına ışık tutmaktır.

Midhat Pasha is one of the prominent statesmen of the 19th century. It is seen that there is a lot of information about the period of grand viziership in the researches. But the successes he showed during his governorship of Danube and Baghdad also played a role in gaining this importance and shining his future. For this reason, in this study, it has been tried to reveal the contributions of Mithat Pasha based on the studies he made during the governorship of Baghdad. The 49-100th anniversary of the newspaper Zevra. As a result of the examination of the numbers, it was understood that Midhat Pasha fit many activities in the Baghdad Governorship period, which he held for a short time between 1869-1872. n this context, the bed of the Euphrates River was cleaned, new ferries were purchased and river transportation was revived. This activity, which is seen as regional, has generally been instrumental in the Ottoman Empire breaking the British rule in river transportation. By putting an end to the conflicts between the tribes in the region, security was ensured, and regular military units were provided to the Sixth Army with the application of the method of recruiting by drawing lots. In addition, despite the fact that there was no increase in tax rates by fighting against tax-paying regions, more taxes were collected than ever before during the Mithat Pasha period. Real estate and properties were dealt with in the title deed, and it was aimed to revitalize agriculture by distributing miri (state) land to the public. In addition, with the support of the notables of the region, a Gureba Hospital and a Rüşdiye School (Secondary School) were built in Baghdad. The fact that Midhat Pasha strengthened the authority of the Ottoman Empire in the region in a short period of time reveals the importance of the study. In this context, the aim of the study is the 49-100th anniversary of the Zevra Newspaper, the aim of this study is to shed light on Mithad Pasha's governorship period and the contribution of the activities carried out in this period by examining the numbers.