Orta Kızılırmak Havzası'nın Demir Çağı

Abstract

Orta Kızılırmak Havzası'nın Demir Çağı ile ilgili olan bu çalışma bölgenin bulunduğu coğrafi konumdan dolayı ayrı bir önem arz etmektedir. Bölge tarih öncesi çağların en başından itibaren insanları buralara çekmiştir. Bilimsellik yönü fazla olmayan araştırmalar dikkate alınmazsa Orta Kızılırmak Havzası'ndaki ilk çalışmalar 1980'li yılların başlarında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda havzanın gerek tarihöncesi gerekse tarihi çağları ortaya çıkarılmıştır. Ancak başlı başına havzanın Demir Çağı hakkında bilgi veren bir çalışma bulunmamaktadır. Başlangıçta Anadolu'nun geneli gibi Erken Demir Çağ'ının kargaşa ortamından etkilenen bu saha, zamanla kargaşa ortamının düzelmesi ile Frig ve Tabal gibi Demir Çağ'ın önemli krallıklarına ev sahipliği yapmıştır. Sonraları Perslerin Anadolu hâkimiyeti sırasında ise Anadolu'da ismi geçen önemli bölgelerden biri haline gelmiştir. Ayrıca bölgede Demir Çağ boyunca, bu siyasi yapılanmalardan başka, yoğun bir iskâna da rastlanır. Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir illeri ile sınırlandırılan bu çalışmada, Demir Çağı'na ait Kırıkkale'de 14, Kırşehir'de 61 ve Nevşehir'de ise 21 yerleşim yeri literatüre kazandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Orta Kızılırmak Havzası, Demir Çağ, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir.

This study which involves the Iron Age in the Mid Kızılırmak Basin, that has a special significance due its geographic location. The region attracted people since the beginning of the pre-historic ages. Setting aside the researches which do not possess much scientific aspect, the first studies in the Mid Kızılırmak Basin were realized at the beginning of the 1980's. As a result of these studies, both the pre-historical and the historical ages of the basin were revealed. However there is no stand alone study that provides information of the basin's Iron Age. In the beginning, just like Anatolia in general this field which was affected by the chaotic environment of the Early Iron Age, became home to important kingdoms of the Iron Age such as Phrygian and Tabal with the reformation of the tumultuous environment over time. Whereas later on during the Persian hegemony of Anatolia, it became one of the renowned areas of Anatolia Additionally, apart from these political establishments in the region, there were many habitations throughout the Iron Age akin to Anatolia in general. This study which will provide detailed information on the Iron Age of the region has been limited to Kırıkkale, Kırşehir and Nevşehir provinces. Data from 14 settlements in Kırıkkale, 61 settlements in Kırşehir and 21 settlements in Nevşehir which are all located within the Mid Kızılırmak Basin, have been considered within the scope of this study and have been contributed to the literature. Keywords: Middle Kızılırmak Basin, Iron Ages, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir