Sesbilgisel farkındalık becerilerini destekleme müdahale programının okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin sesbilgisel farkındalık becerilerine etkisi

Abstract

Bu araştırma ile sesbilgisel farkındalık becerilerini destekleme müdahale programının (SESFAR) okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin sesbilgisel farkındalık becerilerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma deneysel desende ön-test-son-test tek grup modelinde planlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Kırşehir il merkezinde bulunan bir ilkokulun 1, 2 ve 3. sınıflarında öğrenim gören, okumada sorun yaşayan her sınıf seviyesinden dörder öğrenci olmak üzere toplam 12 öğrenci ile bu öğrencilerin sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Öğrenciler amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Öğrencilerin herhangi bir zihinsel engelleri olmamasına rağmen okumada sorun yaşıyor olmaları ölçüt olarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde öğrencilerin uygulama öncesi okuma performansları, "Yanlış Analizi Envanteri" ile değerlendirilmiş ve okuma düzeylerinin "endişe düzeyinde" olduğu tespit edilmiştir. Endişe düzeyindeki öğrencilere ön-test olarak "Ses Bilgisi Farkındalık Ölçeği" uygulanmıştır. Ön-test aşamasının ardından öğrencilere 8 hafta süresince 32 oturum olarak SESFAR müdahale programı uygulanmıştır. SESFAR müdahale programı içeriğinde "cümleyi sözcüklerine ayırma, sözcükleri hecelerine ayırma, uyak farkındalığı, heceleri birleştirme, sözcükleri ilk sese ve son sese göre eşleştirme, sözcüklerin ilk sesini ve son sesini atma becerileri" yer almaktadır. Uygulama sonrasında öğrencilere son-test olarak tekrar "Ses Bilgisi Farkındalık Ölçeği" uygulanmıştır. Uygulama öncesi öğrencilerin ön-test puan ortalamalarına göre sesbilgisel farkındalık becerileri 1 ve 2. sınıflarda düşük düzeyde 3. sınıflarda ise orta düzeyde iken uygulamalar sonrasındaki son-test puan ortalamalarına göre sesbilgisel farkındalık beceri düzeylerinin tüm sınıflar için yüksek düzeye çıktığı belirlenmiştir. Wilcoxon Sıralı İşaretler Testi ile analiz edilen ön-test ve son-test verilerinden elde edilen karşılaştırmalara göre SESFAR müdahale programının uygulandığı okuma güçlüğü yaşayan 1, 2 ve 3. sınıf düzeyindeki öğrencilerin sesbilgisel farkındalık, kelime farkındalığı, hece farkındalığı, uyak farkındalığı ve sesbirim farkındalığı becerilerinin ön-test ve son-test puanları arasında son-test lehine bir fark oluştuğu ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca uygulamaya dâhil edilen öğrencilerin sınıf öğretmenlerinden alınan görüşler (sosyal geçerlik) doğrultusunda bu programın sosyal geçerliliğinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

This study aims to investigate the effect of supporting a phonological skill awareness intervention program (SESFAR) on the phonological awareness skill of students with dyslexia. The study is planned with an experimental pattern based on a pre-test/post-test single group model. The sample of the study consists of a total of 12 students in 1st, 2nd and 3rd grade in an elementary school in Kırşehir city centre by selecting four students with dyslexia from each grade and the student's classroom teachers. The students are selected with criterion sampling method among purposeful sampling methods. The criteria are selected as students with dyslexia despite not having any mental disability. For data analysis, the reading performance of the students is assessed with "Running Records" before the application and the reading level is found to be "frustration level". The students with frustration levels are applied to the "Phonological Awareness Scale" as a pre-test. After the pre-test stage, the students are applied to the SESFAR intervention program for 8 weeks in 32 sessions. The SESFAR intervention program content includes "skills for dividing the sentence to words, dividing the words to syllables, rhyme awareness, combining syllables, matching the words according to first phone and last phone, discarding the first phone and last phone of the words". The students are applied with "Phonological Awareness Scale" as post-test after the application. According to the pre-test point averages of the students before the application, while the phonological awareness skills werw low in the 1st and 2nd grades, and moderate in the 3 rd grades, it was determined that the phonological awareness skill levels were high for all classes according to the post-test mean scores after the implementation. According to pre-test and post-test data analysed with Wilcoxon Signed Rank Test, there is a difference in favour of post-test scores when the pre-test and post-test scores are compared for the 1st, 2nd and 3rd-grade level students with dyslexia for phonological awareness skill, word awareness skill, syllable awareness skill, rhyme awareness skill and phoneme awareness skill after SESFAR intervention program but this difference is not at a statistically significant level. Additionally, the views of students' classroom teachers (social validity) included in the program revealed that the program has high social validity.