Sosyal bilgiler derslerinde öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin çoklu değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, sosyal bilgiler derslerinde öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin çoklu değişkenlere (baskın zeka alanı, öğrenme stilleri, cinsiyet, sınıf düzeyi, sosyoekonomik düzey, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, anne mesleği ve baba mesleği) göre değişip değişmediğini betimlemek amacıyla yapılmıştır. Kesitsel betimsel tarama modelindeki bu çalışmada öğrenme stratejileri, öğrenme stilleri ve çoklu zeka veri toplama araçları kullanılmıştır. Sınırlandırılmış evren kullanılan bu çalışmada, sırasıyla tabakalı ve seçkisiz örnekleme yöntemleriyle belirlenen 4 ilkokul ve ortaokulun 4, 5, 6 ve 7. sınıflarından toplam 1940 öğrenci ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada özetle aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır. 1. Sosyal bilgiler dersi kapsamında 4, 5, 6 ve 7. sınıf öğrencileri en çok duyuşsal stratejileri, en az da izleme stratejilerini kullanmaktadırlar. Bununla birlikte duyuşsal stratejileri, geri getirmeyi artırıcı stratejileri, dikkat stratejileri ve kısa süreli bellekte depolamayı artırıcı stratejileri her zaman düzeyinde, kodlamayı güçlendirici stratejiler ve izleme stratejilerini ara sıra düzeyinde kullanılmaktadır. a) 4. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersinde en çok duyuşsal ve geri getirmeyi artırıcı stratejileri, en az da kodlamayı güçlendirici ve izleme stratejilerini kullanmaktadırlar. b) 5. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersinde en çok duyuşsal stratejileri, en az da izleme stratejilerini kullanmaktadırlar. c) 6. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersinde en çok duyuşsal stratejileri, en az da izleme stratejilerini kullanmaktadırlar. d) 7. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersinde en çok duyuşsal stratejileri, en az da kodlamayı güçlendirici ve izleme stratejilerini kullanmaktadırlar. 2. Öğrencilerin sahip oldukları zeka alanları ile kullandıkları öğrenme stratejileri (dikkat, kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme, izleme ve duyuşsal stratejiler) arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. 3. Öğrencilerin sahip oldukları öğrenme stilleri ile kullandıkları öğrenme stratejilerinden geri getirme stratejileri dışındaki tüm stratejiler (dikkat, kısa süreli, kodlama, izleme ve duyuşsal stratejiler) arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. 4. Öğrencilerin kullandıkları dikkat stratejileri ile duyuşsal stratejiler cinsiyete göre değişirken kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme ve izleme stratejileri cinsiyete göre değişmemektedir. 5. Öğrencilerin sınıf düzeyleri (4, 5, 6 ve 7. sınıf) ile kullandıkları öğrenme stratejileri (dikkat, kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme, izleme ve duyuşsal stratejiler) arasında anlamlı bir farklılık vardır. 6. Öğrencilerin kullandıkları dikkat ve kodlama stratejileri sosyoekonomik düzeye göre değişirken kısa süreli bellekte depolama, geri getirme, izleme ve duyuşsal stratejileri sosyoekonomik düzeye göre değişmemektedir. 7. Öğrencilerin kullandıkları dikkat, kısa süreli bellekte depolama ve kodlama stratejileri öğrencilerin annelerinin eğitim durumlarına göre değişmezken geri getirme, izleme ve duyuşsal stratejileri öğrencilerin annelerinin eğitim durumlarına göre değişmektedir. 8. Öğrencilerin babalarının eğitim durumları ile kullandıkları öğrenme stratejileri (dikkat, kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme, izleme ve duyuşsal stratejiler) arasında anlamlı bir farklılık yoktur. 9. Öğrencilerin annelerinin meslek durumları ile kullandıkları öğrenme stratejilerinden duyuşsal stratejiler dışındaki tüm stratejiler (dikkat, kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme ve izleme stratejileri) arasında anlamlı bir farklılık yoktur. 10. Öğrencilerin babalarının meslek durumları ile kullandıkları öğrenme stratejileri (dikkat, kısa süreli bellekte depolama, kodlama, geri getirme izleme ve duyuşsal stratejiler) arasında anlamlı bir farklılık yoktur. 11. 4, 5, 6 ve 7. sınıf öğrencileri en çok ayrıştırma öğrenme stiline sahipken bu öğrenme stilini sırası ile yerleştirme, özümseme ve değiştirme öğrenme stilleri izlemektedir. 12. 4, 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerien en çok mantıksal-matematiksel zeka alanına sahipken bu zeka alanını sırası ile sosyal-bireylerarası, sözel-dilbilimsel, müziksel, bedensel, uzaysal ve içsel zeka alanları izlemektedir. Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, öğrenme stratejileri, öğrenme stilleri, çoklu zeka

This study intends to represent whether the learning strategies used by the students in social studies lesson vary by multiple variants (dominant intelligence, learning styles, gender, grade level, socio-economical status, mother?s education level, father?s education level, mother?s profession and father?s profession) or not. Learning strategies, learning styles and multiple intelligence data collection tools are used in this cross-sectional descriptive survey study. This study, using a restricted universe, was conducted with 1940 4th, 5th, 6th and 7th grade students from 4 different primary and secondary schools who were selected respectively through stratified and random sampling. Below are the conclusions of the study. 1. Within the context of Social studies lesson the 4th, 5th, 6th and 7th grade students use affective strategies most while they use the monitoring strategies least. However, they always use affective strategies, retrieval strategies, attention strategies and short-term memory storing enhancement strategies while they sometimes use encoding enhancement strategies and monitoring strategies. a) In Social studies course 4th grade students use affective and retrieval strategies most but they use encoding enhancement strategies and monitoring strategies least. b) In Social studies course 5th grade students use affective strategies most but monitoring strategies least. c) In Social studies course 6th grade students use affective strategies most but monitoring strategies least. d) In Social studies course 7th grade students use affective strategies most but encoding enhancement strategies and monitoring strategies least. 2. A meaningful difference between the students? intelligence domains and the strategies that they use (attention, short-term memory storing, encoding, retrieval, monitoring and affective strategies) was detected. 3. There is a meaningful difference between the students? learning strategies and all other strategies that they use except the retrieval strategies (attention, short-term memory, encoding, monitoring and affective strategies). 4. Attention strategies and affective strategies which are used by students vary by gender while short-term memory storing, encoding, retrieval and monitoring strategies do not. 5. There is a meaningful difference between the students? grade levels (4th, 5th, 6th and 7th grades) and the learning strategies they use (attention, short-term memory storing, encoding, retrieval, monitoring and affective strategies). 6. Attention and encoding strategies which are used by the students vary by socio-economical status but short-term memory storing, retrieval, monitoring and affective strategies do not. 7. Attention, short-term memory storing and encoding strategies do not vary by the student?s mother?s education status but retrieval, monitoring and retrieval strategies do. 8. There is not a meaningful difference between the learning strategies that the students use and their father?s education status (attention, short-term memory storing, encoding, retrieval, monitoring and affective strategies). 9. There is not a significant difference between all other strategies that the students use, except learning strategies, and their mother?s profession (attention, short-term memory storing, encoding, retrieval and monitoring strategies). 10. There is not a meaningful difference between the learning strategies that the students use and their father?s profession (attention, short-term memory storing, encoding, retrieval, monitoring and affective strategies). 11. 4th, 5th, 6th and 7th grade students mostly have a converger learning style and respectively accommodator, assimilator and diverger learning styles. 12. 4th, 5th, 6th and 7th grade students mostly have logical-mathematical intelligence domain and respectively interpersonal, linguistic, musical, bodily-kinesthetic, spatial and intrapersonal intelligence domains. Keywords: Social studies, learning strategies, learning styles, the multiple intelligences