Sömürgecilik sonrası ekonomik çöküşlerin iç çatışmalara etkisi: Somali örneği

Abstract

Bu tez çalışması, sömürgecilik sonrası ekonomik çöküşlerin iç çatışmalara etkisini Somali örneği üzerinden teorik yaklaşımlar ışığında değerlendirerek açıklamak amacıyla hazırlanmıştır. Bunun için Üçüncü Dünya, sömürgecilik, iç çatışma, ekonomi ve savaş çalışmaları literatürünün taraması yapılmış ve elde edilen bulgular kullanılarak çalışmanın ana hatları oluşturulmuştur. Çalışmanın sorunsalını sömürgecilik sonrası oluşan ekonomik çöküşlerin iç çatışmaları tetiklediği ve iç çatışmaların yaşanmasıyla birlikte ülkede oluşan devlet başarısızlığı ve istikrarsızlık sonucu ekonomik çöküşlerin yaşandığı oluşturmaktadır. Binlerce yıldır farklı coğrafyalarda devletler farklı nedenlerle çatışmış hatta savaşlar yaşanmıştır. Bu çalışmada sorgulanan husus iç çatışmalara hangi etkenlerin neden olduğudur. İç çatışmalar neden doğar?, İç çatışmaları hangi nedenler tetikler? gibi soruları yanıtlarken, diğer etkenlerin yanı sıra sömürgeleştirilmiş toplumlarda ekonomik gelişmemişlik ve ekonomik çöküşün iç çatışmalara yol açtığı varsayımı üzerinde yoğunlaşarak iç çatışmalar açıklanmaya çalışılmıştır. İç çatışmaları ortaya çıkaran nedenler göz önüne alındığında; topraklarının büyüklüğü, ekonomik ve sosyal yapısı, borçlanma ve dış yardımlar, sömürgecilik, devletin rejimi, devlet başarısızlığı, istikrarsızlık, terör, iç çalkantılar gibi etkenler çoğaltılabilir. Dolayısıyla iç çatışmalara etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Ancak, bu çalışmada, iç çatışmaların oluşmasında etken nedenlerden biri olan ekonomik yapı incelenerek, ekonomik çöküşlerle iç çatışmaların birbirlerine paralel olarak geliştiği varsayımı üzerinde durulmuştur. Bu tez çalışması ile büyük güçlerin müdahaleleri, iç savaşlar, geniş çaplı yoksulluk ve 1960'lardan 1990'lı yılların sonuna kadar bölgeyi karakterize eden başlıca olgular ele alınmıştır. Somali topraklarının sömürge döneminde bölünmüş yapısının oluşturduğu etkenler ve bu etkenlerin ekonomik çöküş ile iç çatışmaların ortaya çıkışı, uluslararası ilişkiler teorilerinden uluslararası sistemi ekonomik kavramlarla açıklamaya çalışan yaklaşımlar ve Marksizm- Kapitalizm ışığında değerlendirilerek, Üçüncü Dünya ülkelerinin sorunları Somali örneği üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Somali'de sömürgecilik sonrası oluşan ekonomik çöküşlerin iç çatışmaları tetiklediği ve iç çatışmaların yaşanmasıyla birlikte ülkede oluşan devlet başarısızlığı ve istikrarsızlık sonucu ekonomik çöküşlerin yaşandığı ortaya konulmuştur.

This thesis study were prepared for bringing an explanation to effects of postcolonial economic collapses on internal conflicts: Somalia case, through theoretical approaches. For this, Third World, colonialism, internal conflict, economy and war studies literatures were scanned and main lines of the study was created by using findings. That economic collapses consisted after colonialism triggered internal conflicts, and in the end of together with encountered internal conflicts, state failure and anstability lived throught economic collapses constitute research question of the study. For thousands of years, states in different geography conflicted with different reasons, even wars were made. Interrogeed subject in this study is which factors cause to internal conflicts. While answering such questions, why do internal conflicts occur? what do causes trigger internal conflicts?, besides other factors, in colonised societies internal conflicts were tried to explain emhatically the assumtion is that economic abortiveness and economic collapse cause internal conflicts. Taking into account the causes that reveal internal conflicts; factors like size of land, economic and social structure, borrowing and foreign aids, colonialism, system of government, failed state, instability, terror, internal unrest are increasable. Therefore, there are lots of factors impacting internal conflicts. But, in this study, that internal conflicts with economic collapses improve parallel to each other were emphasized by analysing economic structure which is one of the reason for occuring internal conflicts. With this thesis study were approached the interventions of the great powers, internal conflicts, widespread poverty and major facts characterizing the region from the 1960s to the end of the 1990s. Somalia lands factor of split structure in the colonial period and this factors emergence of internal conflicts with economic collapse, prepared on the purpose of to express evaluating in the light of international relations theory approaches and Marxism- Capitalism, were tried to explain problems of Third World countries over instance of Somalia. In this study, that economic collapse in Somalia after colonialism triggered internal conflicts and in the end of occuring internal conflicts revealing failed state and insability economic collapses lived thought were uncovered.