Türkçede görünüş: Figen Şakacı'nın Kesekli Tarla örneği

Abstract

Aristo'dan bu yana ilgi odağı olan, 17. yüzyılda ilk olarak kaynaklarda vid terimiyle geçen ve 1970'li yıllarda ilk kez müstakil bir şekilde ele alınan görünüş, şimdi noktasından bir olayın gerçekleşme zamanını gösteren bir dil bilgisi kategorisidir. Görünüş fiilçekiminde zaman eki olarak adlandırılan eklerin fiilin bitmişlik ve bitmemişlik durumlarını göstermesidir. Olayın gerçek zaman boyutuna yerleşme biçimini gösteren görünüş, konuşan kişinin ve dinleyen kişinin fiile yeni bir anlam yüklemesidir. Bu yönüyle görünüş kategorisi öznel bir kategoridir. Semantik bir kategori olan görünüş, sık sık zaman ve kılınış kategorileri ile karıştırılmaktadır. Görünüşün bu kavramlarla bağı bulunsa da başlı başına ayrı bir kategoridir. Bu çalışmada görünüş kategorisinin daha iyi anlaşılması ve ayırt edilmesi için bu kategori ile ilgisi bulunan zaman, kip – kiplik ve kılınış kategorileri de ele alınmıştır Zaman, fiilin gerçekleşme zamanını; görünüş fiilin süreye nasıl yayıldığını; kip fiilin hangi psikolojik koşullarda gerçekleştiğini; kılınış ise fiilin iç anlamsal yapısını göstermektedir. Bu çalışmada Figen Şakacı'nın Kesekli Tarla adlı hikâye kitabındaki fiiller görünüş açısından incelenmiştir. İnceleme sırasında Comrie'nin görünüş sınıflandırması esas alınmıştır. Bu sınıflandırmada fiillerin bitmişlik ve bitmemişlik türleri esas alınmış aynı zamanda bitmemişlik de kendi içinde alışkanlık ve sürme olmak üzere iki başlık altında incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Fiil, zaman, görünüş, kip- kiplik, kılınış.

Appearance, which has been the focus of attention since Aristotle, first mentioned with the term vid in the sources in the 17th century, and which was handled separately for the first time in the 1970s, is a grammatical category that shows the time of occurrence of an event from the point of now. The suffixes which are called tense suffixes in aspect verb conjugation show the perfective and imperfective states of the verb. Appearance is the speaker's or the listener's giving a new meaning to the action. In this respect, appearance is a subjective category. Appearance, a semantic category, is often confused with the categories of tense and rendering. Although appearance has a connection with these concepts, it is a separate category on its own. In this study, in order to better understand and distinguish the aspect category, the categories of tense, modality - modality and rendering, which are related to this category, are also discussed. Time is the actual time of the verb; how the aspect extends into the verb; the mood under which psychological conditions the verb takes place; The verb shows the internal semantic structure of the verb. In this study, the verbs in Figen Şakacı's story book Kesekli Tarla were examined in terms of appearance. During the review, Comrie's appearance classification was taken as a basis. In this classification, perfective and imperfective types of verbs were taken as basis, and imperfectiveness was also examined under two headings as habit and continuation. Key words: Verb, tense, aspect, mode - modality, manner of action