Türkiye Cumhuriyeti'nin Balkan ülkelerine yönelik dış yardım politikası

Abstract

Dünya genelinde siyasal yaşamı önemli derecede etkileyen gelişmelerin yaşandığı ve bu gelişmelere paralel olarak ülkelerin dış politikalarının da değişime uğradığı yadsınamaz bir gerçektir. II. Dünya Savaşı da uluslararası aktörler arasındaki ilişkileri derinden etkileyen bir dönüm noktası olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha önceki tarihlerde varlığından söz edilmekle birlikte, dış yardımlar II. Dünya Savaşı sonrasında daha sistematik bir biçimde ve devletlerin siyasi öncelikleriyle uyumlu olarak uygulanmaya başlamıştır. Önceleri daha çok gelişmiş ülkeler tarafından az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere finansman desteği şeklinde sağlanan dış yardımlar, zaman içerisinde hem içerik hem de yardım sağlayan aktörlerin sayısı bakımından çeşitlilik kazanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti de özellikle Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılması neticesinde bir kez daha köklü değişimlerin yaşandığı bir dönemde, o zamanki adıyla Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı'nı (TİKA) kurmuş ve TİKA vasıtasıyla öncelikle bağımsızlığını yeni kazanan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'ne teknik yardım sağlamaya başlamıştır. Sonraları, hem iç politikada hem de uluslararası arenada yaşanan gelişmeler paralelinde, Türk dış yardımları dünyanın farklı bölgelerindeki diğer ülkelere de ulaştırılmaya başlanmıştır. Balkanlar, daha kuruluş yıllarından itibaren Türkiye Cumhuriyeti için büyük önem taşıyan bir bölge olmuştur. Bölge ülkeleriyle sahip olunan ortak tarihi geçmiş ve buralarda yaşayan Türk ve Müslüman nüfus, Türkiye Cumhuriyeti'ni kuruluşundan bu yana Balkanlara özel bir alaka göstermeye sevk etmiştir. Bu anlamda, başta TİKA olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla sağlanan Türk dış yardımları sayesinde, Balkan ülkelerinde her geçen gün daha fazla insanın hayatı değişmektedir. Balkan ülkelerine yönelik dış yardımların, özellikle de TİKA tarafından yürütülmekte olan projelerin, Balkan ülkeleriyle pek çok alanda sürdürülen ikili ilişkilerin daha da kuvvetlendirilmesine büyük katkı sağladığı açıktır. Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Dış Politika, Dış Yardım, TİKA.

It is an undeniable fact that there have been some developments affecting the political life worldwide significantly and in line with these developments, foreign policy of the countries undergo some changes. World War II appears to be a milestone having an enormous effect on the bilateral relations between states. Foreign aid, which was in use even before WW II, has begun to be implemented in a more sistematic way and in harmony with the political priorities of the countries. Foreign aid, at first provided in the form of direct financing by the developed countries to underdeveloped or developing countries, got diversified in time, in terms of content and the number of aid providing countries. The Republic of Turkey founded TIKA, at that time bearing the name "Turkish Cooperation and Development Agency" when fundamental changes occurred as a consequence of the collapse of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) and started to give technical assistance primarily to newly independant states of the Central Asian Turkish Republics via TIKA. Later on, in line with the developments both in domestic politics and in the international arena, Turkish foreign aid started to reach other countries in different parts of the world, too. The Balkan Peninsula, has been a region with great importance for the Republic of Turkey since its foundation. The common history and the Turkish/Muslim community in the Balkan states enabled the Republic of Turkey to show a special interest to the region, starting from the very early days of its foundation. In this sense, as a result of Turkish aid notably provided by TIKA along with various institutions and organizations, more lives in the Balkan states are able to change each passing day. It is obvious that foreign aid aimed at Balkan states in general and TIKA projects in particular contribute significantly to the intensification of the bilateral relations carried out in various fields with the Balkan states. Key Words: Balkans, Foreign aid, Foreign policy, TIKA.