Van Kalesi Höyüğü, Çiledir Höyük ve Tokul köyü Şapel kazılarından ele geçirilen bireylerin travma analizleri

Abstract

Bir kemiğin bütünlüğünü kısmi ya da tamamen bozan bütün yaralanmalar, travma kavramı altında ele alınmaktadır (Lovell, 1997; Ortner, 2003). Bir populasyondaki travma izleri, o populasyondaki bireylerin yaşam biçimleri, maddi kültürleri, ekonomileri (avcı-toplayıcı vs.), yaşadıkları çevreleri, meslekleri, grup içi şiddet ve sağlık durumları, yaraları ve bu yaraların tedavi süreçlerini yansıtabilecek türden ipuçları olabilmektedir. Paleopatolojik kayıtlarda görülen travma türlerini ise genellikle kırıklar, çıkıklar, delici ve kesici aletlerle oluşan travmalar, ateşli silahlarla oluşan travmalar, kafa derisi yüzme, ampütasyon, strangulasyon, dekaputasyon ve trepanasyon seklinde sıralanabilir (Ortner ve Putschar,1985). Travma olgusundan yola çıkarak, Van Kalesi Höyüğü, Tokul Köyü Şapel ve Çiledir Höyük bireyleri incelenerek travmanın varlığı tespit edilmiştir. Van Kalesi Höyüğü toplumunun %10'unda travma olgusuna gözlenmiştir. Tokul Köyü Şapel ve Çiledir Höyük bireylerinin az olması sebebiyle sağlam veriler elde edilememektedir. Elde edilen verilerden yola çıkarak travma olgusu ve doğurduğu sonuçlar, insanlar üzerinde sağlık açısından olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Kırılan kemiğin iyileşme döneminde yanlış kaynaşması ile birlikte gelen aksaklık, kol kemiklerinde kısalmalar, kafatasındaki şekil bozuklukları ya da kafatası operasyonları, insanların günlük yaşamlarındaki hareket kabiliyetini kısıtlamıştır. Bu nedenle travma olgusu, travmanın varlığı ve sonrasında oluşan durumlar, o toplumun sosyo-ekonomik durumunu, yaşam tarzını, beslenme şekillerini ve kültürel özelliklerini bize anlatan önemli bir unsurdur. Anahtar kelimeler: Travma, Travmanın tarihçesi, Kırık, Van Kalesi Höyüğü, Çiledir Höyük-Tokul Köyü Şapel.

Completely disrupts the integrity of the whole or part of a bone injuries are discussed under the concept of trauma. (Lovell, 1997; Ortner, 2003). Traces of trauma in a population, it is a way of life individuals in the population, material cultures, economies (hunter-gatherers, etc.)., Living environment, occupations, domestic violence, and the health status of the group, the wound healing process of wounds and may reflect the type of tips. Paleopathology types of trauma seen in the records, usually fractures, dislocations, penetrating trauma, trauma of firearms, scalp, swimming, amputation, strangulation, dekaputation and listed in the form of trepanathion. (Ortner ve Putschar,1985). Given the fact that trauma, Van Kalesi Höyüğü, Tokul Köyü Şapel and Çiledir Höyük individuals were identified by examining the presence of trauma. Van Kalesi Höyüğü trauma cases were observed in 10% of the population. Tokul Köyü Şapel and Çiledir Höyük members can not be obtained due to the low solid data. Based on the data obtained from a case of trauma and its consequences, led to negative consequences for human health. Period of recovery from the glitch is wrong with the fusion of the broken bones, shortening of the arm bones, skull or skull deformities operations, limited range of motion in people's daily lives. Therefore, trauma cases, the presence of trauma and subsequent cases, it is the socio-economic status, lifestyle, dietary patterns and cultural characteristics is an important element of telling us. Keywords: Trauma, History of trauma, Fracture, Van Kalesi Höyüğü, Çiledir Höyük-Tokul Köyü Şapel.